Đau Lưng Gần Xương Cụt: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Đau lưng gần xương cụt là một trong những dấu hiệu của các bệnh lý xương khớp phổ biến nhất hiện nay. Bệnh gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy đau lưng gần xương cụt nguy hiểm như thế nào và phương pháp điều trị bệnh ra sao, mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây.

Đau lưng gần xương cụt là biểu hiện của bệnh gì?

Đau lưng gần xương cụt là hiện tượng đau xảy ra xung quanh cấu trúc các đốt sống gần vị trí xương đáy cột sống. Nguyên nhân có thể do một số tình trạng hoặc bệnh lý sau đây:

Tư thế sai khi vận động, làm việc

Triệu chứng thường xảy ra với những người mang vác đồ nặng, ngồi lâu một chỗ, làm việc sai tư thế khiến đốt sống gần xương cụt bị tổn thương. Nhân viên văn phòng, người bê vác đồ, lái xe,…là những trường hợp cần chú ý.

Với nguyên nhân này, nếu nhẹ có thể khắc phục nhanh chóng. Nhưng nếu nặng hơn thì cần chú ý đi khám và điều trị, tránh để lâu dẫn đến ảnh hưởng cột sống

Chấn thương

Khi chịu tác động mạnh tới cột sống có thể gây đau lưng gần xương cụt, đặc biệt trong trường hợp chơi thể thao hoặc ngã tiếp xúc mông mạnh. Trong hầu hết các trường hợp tổn thương thì chỉ gây bầm tím. Tuy nhiên, khi chấn thương nghiêm trọng có thể dẫn tới trật khớp hoặc gãy xương.

Các vận động viên của bộ môn đạp xe hay chèo thuyền cũng hay gặp phải trường hợp này. Do cơ thể liên tục bị đẩy người về phía trước và kéo dài cơ cột sống, các cơ và dây chằng quanh xương cụt có thể bị căng ra, gây đau đớn, khó chịu.

Quá trình mang thai và sinh nở

Đau thắt lưng gần xương cụt khi mang thai là do những xương này trở nên linh hoạt hơn ở cuối thai kỳ. Đồng thời, bà bầu còn bị đau do các cơ và dây chằng xung quanh xương cụt căng ra, dẫn tới tình trạng đau nhức.

Thừa cân, béo phì hoặc quá gầy

Thừa cân, béo phì làm gia tăng áp lực lên các đốt sống khiến tình trạng này xảy ra. Ngoài ra, nếu gầy quá, khi ngồi, mỡ mông không đủ ngăn xương cụt cọ xát với các mô xung quanh cũng dẫn tới hiện tượng đau nhức lưng.

Lão hóa tự nhiên

Càng lớn tuổi, các mô sụn dần hao mòn dẫn tới các khớp xương cọ xát với nhau, gây cảm giác đau. Tình trạng này không chỉ xảy ra ở vùng lưng mà thường gặp ở cả cột sống cổ, cột sống lưng và cột sống đáy chậu.

Bệnh về đường tiết niệu

Các bệnh lý đường tiết niệu như sỏi thận, viêm thận cấp, viêm thận mãn hay khối u là những nguyên nhân khiến tình trạng đau lưng gần xương cụt thường xuyên xảy ra.

Các bệnh lý xương khớp

Ngoài ra, nguyên nhân gây đau lưng gần xương cụt có thể do các bệnh lý như thoái hóa đốt sống cùng, hẹp ống sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm, trượt cột sống, loãng xương,…

Những bệnh lý này không những gây đau tại vị trí lưng gần xương cụt mà còn có thể lan tỏa ra các vị trí xung quanh, gây tê bì xuống mông, chân, khó khăn cho di chuyển. Lâu dần có thể hạn chế chức năng vận động, bệnh nhân cần xử lý càng sớm càng tốt.

Các phương pháp điều trị đau lưng gần xương cụt

Trên thực tế, nếu đau lưng gần xương cụt do các chấn thương vật lý gây ra thì người bệnh cần quá lo lắng. Chỉ cần hạn chế vận động, nghỉ ngơi hợp lý, sau một thời gian, triệu chứng này sẽ tự khỏi.

Trường hợp tình trạng này gây ra bởi nguyên nhân bệnh lý không gây ra không nguy hiểm tính mạng, nhưng vẫn phát sinh những biến chứng như: Đau nhức kéo dài, teo cơ, hạn chế vận động, liệt chi dưới nếu không được điều trị kịp thời.

Một số mẹo giúp giảm đau tại nhà

Nếu tình trạng đau lưng giữa ở trên và đau lưng gần xương cụt mới khởi phát, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo dân gian sau đây:

• Ngải cứu: Đây là vị thuốc có vị đắng, tính ấm với công dụng chính là giảm đau, chống viêm. Cách dùng: Lấy 500g ngải cứu rửa sạch, giã nát và ép lấy nước rồi trộn với một thìa mật ong để uống. Sử dụng trong 10 ngày liên tục cơn đau sẽ thuyên giảm dần.
• Xương rồng: Dùng xương rồng đắp ngoài da là mẹo dân gian lâu đời để khắc phục sự đau đớn do các bệnh xương khớp gây ra. Cách dùng: Lấy 5 lá xương rồng rồi loại bỏ hết gai và cho bếp nướng. Sau đó giã nát với muối và cho vào một túi chườm để đắp lên vị trí đau. Dùng xương rồng trị bệnh trong vòng 20 phút, 2 – 3 lần/ngày để người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
• Đu đủ xanh: Trong đu đủ xanh có chứa hoạt chất papain có tác dụng làm mềm cơ và giảm tê bì tay chân hiệu quả. Cách dùng: Đu đủ xanh cắt bỏ phần đầu, rửa sạch và cho rượu vào bên trong đến khảng ⅔ quả thì đem hấp cách tủy. Dùng phần nước sau khi hấp thoa trực tiếp lên vùng lưng bị đau.

Khi bệnh tiến triển đã nặng, hoặc áp dụng các cách chữa này đã lâu mà cơn đau không có dấu hiệu thuyên giảm, bệnh nhân nên tìm tới các bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn điều trị bài bản hơn.

Vật lý trị liệu giúp khắc phục cơn đau tốt nhất

Vật lý trị liệu là cách điều trị hiệu quả và an toàn. Tập vật lý trị liệu giúp kéo giãn cột sống, hỗ trợ tuần hoàn lưu thông máu nuôi dưỡng vùng bị tổn thương và giảm đau nhức nhanh chóng.

Với những trường hợp phát hiện bệnh sớm thì chỉ cần điều trị bằng vật lý trị liệu là đủ. Ngoài ra, biện pháp này sẽ được kết hợp với việc dùng thuốc để tăng khả năng hồi phục và hạn chế một số biến chứng nguy hiểm do thuốc gây ra.

Các phương pháp vật lý trị liệu tình trạng đau thắt lưng gần xương cụt thường dùng là:

Vận động trị liệu

Các chuyên gia sẽ thiết kế các bài tập vận động trị liệu cho từng bệnh nhân để phục hồi chức năng vùng lưng bị tổn thương và cải thiện vận động cho người bệnh. Bên cạnh đó, biện pháp này còn làm tăng độ đàn hồi cho các khớp cơ và đốt sống, đồng thời làm chậm quá trình lão hóa xương khớp tự nhiên do tuổi tác.

Kéo giãn cột sống

Dưới sự trợ giúp của máy DST và chuyên viên trị liệu, người bệnh sẽ được kéo giãn các cơ, mở rộng lỗ liên hợp để giảm tải áp lực lên cột sống.

Điện trị liệu

• Kích thích điện: Phần lưng sẽ được tác động điện với cường độ thích hợp giúp ức chế đường dẫn truyền thần kinh não với mục đích giảm đau.
• Siêu âm: Sóng siêu âm có tác dụng giúp thúc đẩy tăng cường tuần hoàn máu và nuôi dưỡng sâu các mô cơ bị tổn thương.
• Laser cường độ cao: Đây là biện pháp gây tê bằng tia laser để kích thích mô cơ tự tái tạo và làm giảm đau mỏi.

Châm cứu, bấm huyệt

Bấm huyệt là liệu pháp sử dụng lực tay ấn, còn châm cứu sẽ sử dụng những kim châm chuyên dụng để tác động lên các huyệt đạo trên cơ thể. Từ đó tạo ra một kích vật lý tác động lên các dây thần kinh, mạch máu, gân cơ và cơ quan thụ cảm thể để trị bệnh.

Theo quan điểm của Đông y, trong cơ thể có một hệ thống kinh lạc đóng vai trò vận chuyển khí huyết để nuôi dưỡng cơ thể. Khi tà khí xâm nhập, kinh mạch trở thành đường dẫn truyền khiến cho khí huyết bị bí tắc, biểu hiện ra thành các triệu chứng đau lưng, mệt mỏi, suy nhược tinh thần,…

Châm cứu, bấm huyệt chữa bệnh có tác dụng đả thông kinh lạc, mạnh gân cốt giúp cho các khớp xương tăng cường tính linh hoạt và dự phòng tốt các tổn thương bởi tác nhân bên ngoài tác động vào.

Cấy chỉ

Cấy chỉ là sự cải tiến của phương pháp châm cứu truyền thống bằng cách áp dụng sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật vào việc điều trị.

Các đoạn chỉ Catgut – chỉ tự tiêu sẽ được thầy thuốc cấy vào các huyệt đạo tại vị trí bị tổn thương. Trong quá trình tự tiêu, chỉ Catgut này sẽ tác động lên các huyệt đạo và kích thích cơ thể sản xuất ra các chất nội sinh như beta endorphin, adenosin có tác dụng giảm đau, kháng viêm mạnh.

Với phương pháp cấy chỉ, bệnh nhân sẽ không phải sử dụng thuốc nên không cần lo lắng về tác dụng phụ. Thông thường, một liệu trình cấy chỉ Catgut sẽ kéo dài 3 – 6 lần, mỗi lần khoảng 10 – 15 huyệt và hai lần liên tiếp cách nhau 14 ngày.

Thuốc Tây y giúp giảm cơn đau lưng ở gần xương cụt

Khi người bệnh gặp phải tình trạng này, các bác sĩ có thể áp dụng một số biện pháp giúp giảm đau như:

• Thuốc giảm đau chống viêm như paracetamol, ibuprofen đối với trường hợp đau nhẹ đến vừa.
• Thuốc giãn cơ dùng trong trường hợp có hiện tượng cứng cơ xung quanh vùng chậu như Mydocalm, Myonal…
• Thuốc giảm đau thần kinh ở mức độ nhẹ đến vừa: Codein, Neurotin,…

Tuy nhiên, điều trị bằng các thuốc tây được ví như “con dao 2 lưỡi”, bởi nếu lạm dụng thì có thể gặp nhiều tác dụng phụ như ảnh hưởng tới chức năng gan, thận, dạ dày… Vì thế, người bệnh không nên tự ý mua về sử dụng mà cần làm theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Điều trị đau xương gần xương cụt bằng phương pháp ngoại khoa được chỉ định trong những trường hợp đau xương do bệnh lý như thoát vị đĩa đệm thắt lưng, viêm xương cụt, viêm khớp vùng chậu,… Những bệnh lý này thường gây chèn ép thần kinh, tủy sống và phá hủy sụn khớp nếu không được can thiệp kịp thời.

Phương pháp ngoại khoa khá tốn kém và cần nhiều thời gian để bình phục. Một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật như mất máu nhiều, nhiễm trùng vết mổ nên chỉ khi các biện pháp nội khoa không đem lại tác dụng như mong muốn thì phẫu thuật mới được chỉ định.

Đông y điều trị đau lưng gần xương cụt

Song song với việc điều trị bằng phương pháp Tây y, những vị thuốc quý trong Đông y cũng hay được kê đơn để điều trị tình trạng đau lưng gần xương cụt. Một số bài thuốc phổ biến được thầy thuốc kê toa trong trường hợp này như:

Bài thuốc Hoàng kỳ quế chi ngũ vật thang gia giảm

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị Hồng đằng 15g, mẫu đơn trắng, mẫu đơn đỏ mỗi loại 12g, cát căn, liễu quế mỗi loại 9g, tiễn kỳ 18g, táo tàu 4 quả và gừng tươi 6g.
• Sau khi chuẩn bị đủ các nguyên liệu như trên thì đem sắc cô đặc lấy 3 bát con nước thuốc, uống nóng ngày 1 thang trong 10 ngày liên tục.

Bài thuốc Khương hoạt thắng thấp

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị khương thanh, sơn cúc mỗi loại 12g; trôm lay, cảo bản, liễu quế mỗi loại 8g và khương hoạt, đẹn ba lá mỗi loại 10g.
• Đem tất tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị sắc lấy 3 bát nước thuốc cô đặc và uống mỗi ngày 1 thang trong 10 ngày liên tục.

Bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh thang gia giảm

Cách thực hiện:

• Đỗ trọng, mẫu đơn trắng, địa hoàng, biệt lục, tầm gửi dâu, thổ phục linh, lam căn mỗi loại 12g; tần quy, bạch đẳng sâm mỗi loại 16g; tần giao, phụ tử chế, liễu quế mỗi loại 8g và trôm lay 6g.
• Đem tất tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị sắc lấy 3 bát nước thuốc cô đặc và uống mỗi ngày 1 thang trong 10 ngày liên tục.

Những bài thuốc này cần được thực hiện kiên trì, tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Đặc biệt người bệnh cần mua được đúng vị thuốc chuẩn, đảm bảo chất lượng tại các đơn vị uy tín để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Các biện pháp phòng tránh đau lưng

Đau lưng gần xương cụt là tình trạng thường gặp. Do vậy, cách tốt nhất để ngăn không cho những cơn đau “ghé thăm” chính là phòng tránh đúng cách. Bạn đọc có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

• Điều chỉnh tư thế ngồi, ngồi thẳng lưng, hóp bụng, thẳng cổ, nếu phải ngồi liên tục thì cứ sau 2 tiếng nên đứng dậy vận động nhẹ nhàng.
• Nếu đau dữ dội khi đứng dậy thì người bệnh có thể hướng người về phía trước, cong lưng trước khi đứng. Hoặc ngồi trên gối đặc biệt dành cho bệnh nhân đau lưng gần xương cụt giúp giảm cơn đau.
• Hạn chế mang vác vật nặng sai tư thế, nằm đệm quá mềm hoặc quá cứng.
• Tập thể dục thể thao đều đặn hợp lý, đồng thời tránh những hoạt động ảnh hưởng nhiều tới phần lưng gần xương cụt như đạp xe, đua thuyền.
• Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu canxi, chất xơ, vitamin, omega-3,…
• Hạn chế sử dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào, đồ ăn nhanh và rượu bia, chất kích thích.

Trên đây là các thông tin tổng hợp về triệu chứng đau lưng gần xương cụt. Hy vọng đã giải đáp được những thắc mắc của bạn đọc về triệu chứng này. Ngay khi có dấu hiệu bất ổn, nếu chưa rõ nguyên nhân gây đau thì người bệnh nên đi thăm khám để được biết tình trạng bệnh và có phương án điều trị thích hợp.

Thông tin tham khảo

• Đau lưng giãn dây chằng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách trị bệnh
• Bấm huyệt trị đau lưng: Mức độ hiệu quả và lưu ý trong trị liệu