Cách Trị Mất Ngủ Hiệu Quả An Toàn Người Bệnh Nên Áp Dụng

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và sức khỏe thể chất của con người. Một giấc ngủ ngon giúp bạn cảm thấy sảng khoái, tràn đầy năng lượng và tập trung tốt hơn. Ngược lại, việc thiếu ngủ hoặc ngủ không ngon giấc có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như mệt mỏi, lo âu, suy thận, bệnh tim mạch…. Dưới đây là các cách trị mất ngủ hiệu quả bạn nên tham khảo.

Cách trị mất ngủ bằng thuốc Tây y

Cách trị mất ngủ bằng thuốc Tây y mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên bạn cần thực hiện một cách thận trọng và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.

Một số loại thuốc được dùng để chữa bệnh mất ngủ như sau:

Nhóm thuốc an thần kinh mới

Các thuốc như Olanzapine, Quetiapine, Amisulpride được sử dụng để điều trị mất ngủ do lo âu lan tỏa, trầm cảm và chán ăn tâm lý. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài có thể gây tăng cân do người bệnh cảm thấy ăn ngon miệng hơn. Khi sử dụng nhóm thuốc này, cần kiêng các chất dễ gây tăng cân như chất bột đường, chất ngọt, chất béo và tăng cường tập thể dục​.

Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm đa vòng, 3 vòng như Mirtazapine, Clomipramine được chỉ định cho các trường hợp mất ngủ kéo dài do căng thẳng và các vấn đề tâm lý. Cách chữa bệnh mất ngủ bằng loại thuốc này cần thời gian điều trị từ 3-4 tuần để có tác dụng rõ rệt. Tác dụng phụ có thể bao gồm khô miệng, táo bón và bí tiểu ở người bệnh có u xơ tiền liệt tuyến.

Thuốc kháng histamin

Cách điều trị mất ngủ bằng thuốc kháng histamin cũng được sử dụng khá phổ biến. Các thuốc kháng histamin thế hệ cũ như Promethazine, Dimedrol, Clorpheniramin có tác dụng gây ngủ mạnh và thường được dùng trong các trường hợp mất ngủ do dị ứng, ngứa. Tuy nhiên, chúng có thể gây tác dụng phụ như khô miệng, khô mũi và mệt mỏi​.

Thuốc bình thần và thuốc thế hệ mới

Nhóm thuốc benzodiazepin (như temazepam, flurazepam, diazepam) và các thuốc thế hệ mới như Eszopiclone, Zaleplon, Zolpidem giúp cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên nó có thể gây lệ thuộc thuốc và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như: Chóng mặt, mất phối hợp vận động​.

Kết hợp các loại thuốc

Bác sĩ thường kết hợp các nhóm thuốc khác nhau để tối ưu hóa tác dụng và giảm thiểu tác dụng phụ. Một liệu trình điển hình có thể bao gồm kết hợp thuốc bình thần, thuốc an thần mới và thuốc chống trầm cảm đa vòng. Sau khoảng 2 tuần sẽ giảm dần thuốc bình thần. Sau 4 tuần giảm tiếp thuốc an thần mới và duy trì thuốc chống trầm cảm trong thời gian dài.

Cách chữa mất ngủ dân gian

Bên cạnh cách trị mất ngủ bằng thuốc Tây y, bạn có thể áp dụng một số cách chữa mất ngủ dân gian đơn giản để cải thiện tình trạng này.

Dưới đây là các cách chữa bệnh mất ngủ hiệu quả mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:

Tâm sen

Tâm sen chính là mầm của hạt sen, có màu xanh và mọc ở giữa hạt sen già. Tâm sen được biết đến với nhiều tác dụng trong y học cổ truyền, trong đó có tác dụng chữa mất ngủ. Nguyên liệu này có chứa hợp chất asparagine và các alkaloid như liensinin, nuciferin và nelumbo, vitamin C, vitamin B1… Dược liệu có tác dụng an thần, làm giảm căng thẳng hồi hộp, bồn chồn, giúp ngủ ngon hơn​. 

Cách trị mất ngủ bằng tâm sen:

• Trà tâm sen: Sử dụng 2-3g tâm sen khô, pha với 400-500ml nước sôi, uống trước khi đi ngủ khoảng 2 tiếng.
• Cháo tâm sen: Nấu cháo với 5-7g tâm sen và gạo tẻ, có thể thêm đường phèn tùy khẩu vị. Khi cháo chín, ăn vài lần trong ngày để cải thiện giấc ngủ.
• Dùng sắc thuốc: Lấy 10-20g tâm sen, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho tâm sen vào nồi, đổ nước sắc còn lại 1/3 rồi uống.

Gừng

Gừng là một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam và cũng được biết đến với nhiều tác dụng trong Y học cổ truyền, trong đó có tác dụng chữa mất ngủ. Gừng chứa nhiều hoạt chất có tác dụng sinh học quan trọng như gingerol, shogaol, zingerone, zingiberene, curcumin,… Những chất này có tác dụng thư giãn cơ bắp và tinh thần, giảm căng thẳng lo âu, giúp bạn dễ ngủ hơn.

Cách trị bệnh mất ngủ bằng gừng:

• Uống trà gừng: Lấy 1-2 lát gừng tươi, rửa sạch, thái mỏng hoặc giã nhuyễn. Cho gừng vào ấm, đổ nước sôi vào hãm 10-15 phút rồi uống. Có thể thêm mật ong hoặc nước chanh tươi để tăng hương vị và tác dụng.
• Ngâm chân nước gừng: Lấy 10-20g gừng tươi, rửa sạch, thái lát mỏng. Cho gừng vào nồi nước, đun sôi rồi cho thêm chút muối. Ngâm chân trong nước gừng ấm khoảng 15-20 phút trước khi ngủ.
• Dùng gừng tươi: Có thể nhai một miếng gừng tươi trước khi ngủ hoặc thêm gừng vào các món ăn hàng ngày.

Cây lạc tiên

Cây lạc tiên là một loại dây leo thân thảo, có nguồn gốc từ Nam Mỹ và được trồng rộng rãi ở Việt Nam. Lá và hoa lạc tiên được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị chứng mất ngủ. Trong thành phần của lá và hoa lạc tiên chứa nhiều hoạt chất quan trọng như alkaloids (harmine, harmaline, passiflorine), flavonoid, saponin,… Những chất này có tác dụng an thần, giảm lo âu, căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Cách trị chứng mất ngủ bằng cây lạc tiên:

• Sắc uống: Lấy 10-20g lá và hoa lạc tiên khô, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho lạc tiên vào nồi, đổ nước sắc còn lại 1/3 rồi uống.
• Hãm trà: Lấy 5g lá và hoa lạc tiên khô, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho lạc tiên vào ấm, đổ nước sôi vào hãm 10-15 phút rồi uống. Nên cho thêm mật ong hoặc đường phèn để tăng hương vị.
• Dùng nấu cháo: Lấy 5g lá và hoa lạc tiên khô, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho lạc tiên vào nồi cháo nấu cùng với gạo và các nguyên liệu khác.

Lá đinh lăng

Lá đinh lăng là một loại cây thuốc quý được sử dụng rộng rãi trong Y học cổ truyền Việt Nam. Dược liệu này có nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe như saponin, alkaloids, flavonoid…. Công dụng của lá đinh lăng đó là giúp an thần, thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng, tăng cường hệ miễn dịch và giúp bạn ngủ sâu giấc.

Cách chữa chứng mất ngủ bằng lá đinh lăng:

• Sắc uống: Lấy 20-30g lá đinh lăng tươi, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho lá đinh lăng vào nồi, đổ nước sắc còn lại 1/3 rồi uống.
• Hãm trà: Lấy 10g lá đinh lăng tươi, rửa sạch, phơi khô, sao vàng hạ thổ. Cho lá đinh lăng vào ấm, đổ nước sôi vào hãm 10-15 phút rồi uống. Có thể thêm mật ong để giảm bớt vị đắng của đinh lăng.
• Gối lá đinh lăng: Dùng lá đinh lăng khô làm nhân gối để nằm. Mùi hương của lá đinh lăng có tác dụng an thần, giúp dễ ngủ hơn. Đây là kinh nghiệm chữa mất ngủ được rất nhiều người áp dụng.

Hoa cúc

Hoa cúc là một loại hoa phổ biến được trồng phổ biến trên thế giới. Hoa cúc có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, trong đó có tác dụng điều trị chứng mất ngủ. Cụ thể, trong thành phần của hoa cúc có chứa nhiều hoạt chất như apigenin, luteolin, quercetin,… Dược liệu này có tác dụng có tác dụng an thần, giảm bồn chồn, lo lắng, sợ hãi, giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Cách chữa trị mất ngủ bằng hoa cúc:

• Sắc uống: Lấy 10-20g hoa cúc khô, rửa sạch, phơi khô. Cho hoa cúc vào nồi, đổ nước sắc còn lại 1/3 rồi uống. Có thể thêm mật ong hoặc đường phèn khi sử dụng.
• Hãm trà: Bạn có thể áp dụng cách khắc phục mất ngủ bằng hoa cúc với công thức dùng 5g hoa cúc khô, rửa sạch, phơi khô. Cho hoa cúc vào ấm, đổ nước sôi vào hãm 10-15 phút rồi uống. Nên dùng trà khi còn ấm nóng để tăng hiệu quả.
• Gối hoa cúc: Dùng hoa cúc khô làm nhân gối để nằm. Mùi hương của hoa cúc có tác dụng an thần, giúp dễ ngủ hơn.

Thay đổi lối sống giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, bên cạnh việc sử dụng các phương pháp thư giãn hoặc liệu pháp, bạn cũng nên thay đổi lối sống một cách khoa học. Dưới đây là cách chữa mất ngủ không dùng thuốc bạn nên áp dụng:

Xây dụng thói quen ngủ khoa học:

• Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm trong ngày, ngay cả vào những ngày nghỉ. Điều này giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, tạo điều kiện cho giấc ngủ dễ dàng hơn.
• Tránh ngủ trưa quá nhiều hoặc ngủ quá gần giờ ngủ tối.
• Dành ít nhất từ 7-8 tiếng mỗi đêm để ngủ. Nhu cầu giấc ngủ có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mỗi người, nhưng hầu hết người trưởng thành cần ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để có sức khỏe tốt nhất.

Tạo môi trường ngủ thoải mái:

• Phòng ngủ nên ánh sáng vừa đủ, yên tĩnh và mát mẻ. Sử dụng rèm cửa hoặc bịt mắt để chặn ánh sáng, đóng cửa sổ để hạn chế tiếng ồn và điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp.
• Sử dụng nệm êm, gối cao phù hợp, chăn gối có hương thơm để có được giấc ngủ thoải mái.
• Tránh sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính ít nhất 1 tiếng trước khi ngủ. Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất melatonin, một hormone giúp điều chỉnh giấc ngủ.

Thư giãn trước khi ngủ:

• Tránh ăn quá no hoặc uống caffeine, rượu trước khi ngủ.
• Tắm nước ấm hoặc đọc sách trước khi ngủ có thể giúp bạn thư giãn và dễ ngủ hơn.
• Tránh hoạt động thể chất quá sức trước khi ngủ.
• Thực hành các bài tập thư giãn như yoga, thiền hoặc thở sâu có thể giúp bạn giảm căng thẳng và dễ ngủ hơn.

Hạn chế dùng chất kích thích:

• Hạn chế sử dụng caffeine như cà phê, trà, nước ngọt có ga,… vì caffeine có thể khiến cho bạn bị khó ngủ.
• Tránh hút thuốc lá vì nicotine trong thuốc lá cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Hạn chế uống rượu bia trước khi ngủ vì rượu bia có thể khiến bạn ngủ không ngon giấc và dễ thức giấc giữa đêm.

Tập thể dục thường xuyên:

• Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, tuy nhiên nên tránh tập quá gần giờ ngủ.
• Chọn các bài tập thể dục phù hợp với sức khỏe và sở thích của bạn.
• Tập thể dục giúp bạn giải tỏa căng thẳng, lo âu và dễ ngủ hơn.

Giảm căng thẳng: 

• Căng thẳng stress là một trong những nguyên nhân chính gây mất ngủ. Do đó, hãy tìm cách giải tỏa căng thẳng bằng yoga, thiền, dành thời gian cho sở thích,…
• Trò chuyện tâm sự với bạn bè hoặc người thân về những vấn đề khiến bạn lo lắng.
• Tập trung vào sở thích của bạn và những điều tích cực trong cuộc sống.

Trên đây là những cách trị mất ngủ hiệu quả bạn có thể áp dụng để giảm thiểu tình trạng mất ngủ và cải thiện sức khỏe tổng thể của mình. Hãy bắt đầu với những bước đơn giản như tạo thói quen đi ngủ đều đặn, xây dựng môi trường ngủ lý tưởng, sử dụng mẹo dân gian. Nếu tình trạng mất ngủ vẫn tiếp tục hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn sử dụng loại thuốc phù hợp.