Mất Ngủ Đêm: Tìm Hiểu Nguyên Nhân Và Những Phương Pháp Khắc Phục

Hiện nay, mất ngủ đêm không còn là vấn đề của người cao tuổi mà cả những người trẻ. Bệnh có nhiều nguyên nhân phức tạp và gây ra nhiều hậu quả xấu cho cơ thể. Để chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đình thân yêu, ai trong mỗi chúng ta cũng nên có kiến thức khoa học về bệnh lý phổ biến này.

Mất ngủ, khó ngủ về đêm là bệnh gì?

Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với cơ thể chúng ta. Nó giúp cơ thể được nghỉ ngơi và hỗ trợ cơ thể phục hồi năng lượng. Thời gian ngủ trung bình kéo dài khoảng 7-8 tiếng/đêm và bị giảm dần theo tuổi tác.  

Khó ngủ hay mất ngủ đêm là tình trạng cơ thể không thể đi vào giấc ngủ một cách dễ dàng. Bản thân người mất ngủ không đáp ứng những yêu cầu của một giấc ngủ ngon gồm: ngủ đủ giờ, giấc ngủ sâu, cơ thể trở lại khỏe khoắn, tràn năng lượng để bắt đầu ngày mới. 

Mất ngủ đêm được thể hiện thông qua nhiều dạng khác nhau như: mất ngủ 1 đêm; mất ngủ trắng đêm, cả đêm; ngủ rồi tỉnh dậy nhưng khó ngủ lại nên có thể bị mất ngủ giữa đêm, khó ngủ về đêm; ngủ không sâu giấc,v.v… 

Nguyên nhân mất ngủ đêm

Bệnh mất ngủ về đêm là tình trạng gặp phải ở cả người già và người trẻ tuổi, ngày càng có tỷ lệ bệnh nhân mắc cao và trẻ hóa. Theo đó, các chuyên gia cho biết, có rất nhiều yếu tố gây ra tình trạng khó ngủ, nằm trằn trọc không sâu giấc. Cụ thể bao gồm cả yếu tố khách quan và yếu tố chủ quan như sau:

Nguyên nhân chủ quan gây mất ngủ đêm

Đêm khó ngủ do các yếu tố chủ quan thường bởi các thói quen sinh hoạt không lành mạnh hoặc những bệnh lý trực tiếp liên quan tới hoạt động ở hệ thống thần kinh. Thông thường, những nguyên nhân này hoàn toàn có thể gây ra bệnh mất ngủ mãn tính nếu không sớm có các biện pháp điều chỉnh.

1/ Căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi 

Căng thẳng, bất an hoặc áp lực quá lớn đến từ công việc, học tập, chuyện gia đình, v.v.. khiến cho não bộ phải luôn hoạt động, không nghỉ ngơi tạo áp lực lên thần kinh là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị mất ngủ ban đêm. 

2/ Trầm cảm và các bệnh lý về thần kinh

Với những người mắc bệnh trầm cảm, hormone cân bằng hóa học trong não bị tụt giảm đi kèm các triệu chứng lo âu sẽ làm bạn khó ngủ, dễ mất ngủ trắng đêm, mất ngủ kinh niên. 

Một số bệnh lý khác về thần kinh như: đau đầu, chóng mặt, tê bì chân tay, v.v… cũng khiến cho bạn khó ngủ về đêm. 

3/ Lạm dụng quá nhiều caffeine, chất kích thích

Việc sử dụng quá nhiều các đồ uống chứa cồn, caffeine hoặc chất kích thích để có thể tỉnh táo làm việc cũng là 1 trong những nguyên nhân mất ngủ đêm. 

4/ Đồng hồ sinh học không đều 

Không xây dựng một thời gian biểu và đồng hồ sinh học hợp lý sẽ dẫn đến thói quen sinh hoạt bừa bãi, không nề nếp qua đó gây ra những rối loạn về giấc ngủ. Ngoài ra, những thay đổi bất chợt về giờ ngủ – nghỉ do công việc, lệch múi giờ cũng khiến bạn khó ngủ và tệ hơn sẽ dẫn đến mất ngủ vào ban đêm.

5/ Ăn uống quá no trước giờ ngủ 

Ăn tối trễ hoặc ăn đêm quá no khiến cho dạ dày cần thời gian tiêu hóa nhiều hơn, đồng thời bạn cũng dễ bị đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi, v.v… khiến cho cơ thể không thoải mái khi nằm xuống, khó đi vào giấc ngủ. Hơn nữa, có nhiều trường hợp do ăn quá no trước khi ngủ mà bị ợ nóng, trào ngược acid, thức ăn vào thực quản. 

6/ Thói quen ngủ, sinh hoạt thiếu khoa học 

Việc bạn không xây dựng cho bản thân một thời gian biểu nghỉ ngơi, ngủ đúng giờ (hôm ngủ quá sớm, hôm ngủ quá trễ) cũng khiến cho bạn khó có được giấc ngủ ngon, ngủ sâu giấc, dễ mất ngủ giữa đêm. 

Nguyên nhân khách quan gây khó ngủ về đêm

Cùng với yếu tố chủ quan, một số nguyên do khách quan từ môi trường bên ngoài cũng có tác động lớn tới chất lượng giấc ngủ của mỗi người. Lúc này, tình trạng mất ngủ ban đêm cũng có thể diễn ra khá thường xuyên, tuy nhiên việc khắc phục có phần dễ dàng hơn so với nguyên nhân chủ quan.

Một số tác nhân thường gặp như: 

• Nơi ngủ quá nhiều ánh sáng
• Tiếng ồn từ xung quanh quá lớn
• Nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh
• Độ ẩm không khí gây khó chịu
• Chăn gối đệm không thoải mái, v.v… 

Ví dụ như tình trạng oi bức, nóng nực nên tỉ lệ người bị mất ngủ trong đêm hè khá nhiều. 

Một số triệu chứng mất ngủ về đêm

Đêm mất ngủ khiến bệnh nhân trằn trọc mãi không yên giấc, giấc ngủ gián đoạn làm cho ngày hôm sau luôn trong trạng thái mệt mỏi. Theo đó, việc xác định sớm bệnh lý mất ngủ sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong điều trị. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp nhất ở những người ngủ không ngon trong thời gian dài:

• Khó đi vào giấc ngủ 
• Ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc giữa đêm hoặc dậy quá sớm 
• Tỉnh dậy trong trạng thái mệt mỏi, uể oải, không có sức lực
• Tâm trạng lo âu, căng thẳng, dễ cáu gắt 
• Dễ bị nhức đầu 
• Khó tập trung làm việc, học tập
• Lo nghĩ thái quá về giấc ngủ

Nếu bạn gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng kể trên thì nên đi gặp bác sĩ để được kiểm tra tổng quát và tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ. Từ đó, bạn sẽ có những phương pháp cụ thể để sớm được cải thiện chất lượng giấc ngủ. 

Bị mất ngủ 1 đêm có sao không? Tác động xấu của mất ngủ ban đêm mang lại cho bạn

Nếu bạn bị khó ngủ, mất ngủ 1 đêm thì nó không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe về sau, chỉ khiến buổi sáng hôm sau cơ thể sẽ trong trạng thái mệt mỏi, không có năng lượng tích cực để bắt đầu ngày mới hoặc bạn sẽ dễ bị mất tập trung khi làm việc và học tập. 

Tuy nhiên nếu khó ngủ về đêm kéo dài trong 1 thời gian sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe và cuộc sống của bạn.

Về sức khỏe 

• Cơ thể không được ngủ đủ giấc sẽ làm cho da xấu đi nhanh chóng. Hormone Cortisol được tiết ra làm phá vỡ cấu trúc collagen gây ra tác động xấu cho da. Da trở nên kém săn chắc, khô, không được mịn màng và bị sạm da. Tệ hơn, bạn có thể gặp các trường hợp như da nổi mụn, da yếu đi khiến dễ bị dị ứng hơn nhất là ở phụ nữ trung niên. 
• Mất ngủ ban đêm sẽ khiến não hoạt động liên tục và bạn nhanh đói hơn, thèm ăn nhiều hơn đặc biệt là là những thực phẩm chứa nhiều chất béo làm cho bạn bị tăng cân và dễ bị mắc bệnh béo phì. 
• Mất ngủ làm cho bạn dễ bị rối loạn tâm lý cảm xúc, luôn uể oải, mệt mỏi dễ có những cảm xúc tiêu cực, cảm thấy cô đơn, dần thu mình vào thế giới riêng làm cho khả năng giao tiếp kém, thần kinh suy nhược và dễ lâm vào trầm cảm và dễ bị đau đầu mất ngủ.
• Mất ngủ đêm khuya kéo dài buộc hệ thần kinh phải hoạt động liên tục dẫn đến quá tải tạo áp lực lên tim. Qua đó, nhịp tim và huyết áp của bạn dễ tăng cao dễ gây ra nhiều bệnh về tim, các bệnh mạch vành và năng khả năng đột quỵ. 
• Những người bị mất ngủ ban đêm hoặc mất ngủ giữa đêm có tỉ lệ nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn những người khác, đặc biệt là ung thư vú, ung thư đại tràng. 

Công việc và cuộc sống 

• Tác hại lớn nhất mà mất ngủ vào ban đêm mang lại cho bạn chính là suy giảm sinh lý, đặc biệt là các đấng mày râu. Khó ngủ về đêm làm nồng độ testosterone giảm đáng kể gây ra giảm ham muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, v.v… Ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt vợ chồng của bạn. 
• Khả năng tập trung kém, sức khỏe không tốt làm chất lượng và năng suất công việc cũng bị giảm sút. Những người khó ngủ về đêm dễ mắc sai lầm trong việc, dễ phật lòng cấp trên và đồng nghiệp. 

Mất ngủ đêm phải làm sao để cải thiện và lấy lại giấc ngủ ngon?

Mất ngủ cả đêm phải làm sao hoặc mất ngủ trắng đêm có biện pháp để khắc phục hay không luôn là mối trăn trở của nhiều người. 

Dùng thuốc chữa mất ngủ đêm

Thuốc chữa mất ngủ về đêm có rất nhiều loại khác nhau, việc dùng thuốc gì, liều lượng ra sao cần có sự hướng dẫn chi tiết của các bác sĩ. Bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc về uống sẽ dễ xảy ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đe dọa tới sức khỏe tổng thể. Hiện nay, có một số dòng thuốc ngủ được dùng rất phổ biến như:

Thuốc ngủ Rotunda: Là loại thuốc trị khó ngủ vào ban đêm rất thường gặp, giúp bệnh nhân có thể nhanh chóng vào giấc, ngủ sâu, không chập chờn hay bị tỉnh giấc giữa chừng.

• Thành phần: Rotundin.
• Công dụng: Thuốc giảm tình trạng căng thẳng, lo lắng, kích thích người bệnh ngủ ngon, dễ ngủ hơn, hạn chế tình trạng tỉnh giấc giữa đêm. Thuốc cũng cho tác dụng điều hòa huyết áp, nhịp tim, đau dây thần kinh và xương khớp.
• Cách dùng: Thuốc uống mỗi ngày 2 – 3 lần, mỗi lần 1 viên.

Thuốc ngủ Bromalex: Đây cũng là một trong số những thuốc ngủ được dùng nhiều nhất trên thị trường hiện nay. Loại thuốc này có tác dụng mạnh mẽ, kích thích giấc ngủ ngủ và ngủ sâu khá nhanh chóng. Bệnh nhân sau khi dùng đều có nhận xét khá tốt.

• Thành phần: Bromalex.
• Công dụng: Thuốc giúp bệnh nhân dễ buồn ngủ hơn, ngủ liền mạch tới sáng. Tinh thần thoải mái, thư giãn, không còn bị lo lắng căng thẳng. Ngoài ra, Bromalex còn giúp giãn cơ rất tốt.
• Cách dùng: Người trưởng thành uống mỗi ngày 2 – 3 lần, tối đa 18mg thuốc/ngày. Người cao tuổi chỉ uống liều khởi đầu 3mg/ngày và sẽ tăng dần về sau theo hướng dẫn từ bác sĩ.

Thuốc Phamzopic: Được sản xuất tại Canada, thuốc Phamzopic 7.5mg nổi tiếng với công dụng trị mất ngủ, giúp bệnh nhân an thần, có được giấc ngủ ngon và dài, không còn tình trạng chập chợp nửa đêm. Hiện nay, thuốc được bán tại rất nhiều nhà thuốc trên các tỉnh thành.

• Thành phần: Zopiclone 7,5mg cùng một số hoạt chất khác.
• Công dụng: Hỗ trợ an thần, đẩy lùi lo lắng, áp lực thần kinh, giúp bệnh nhân dễ đi vào giấc ngủ. Không còn mộng mị, trằn trọc mỗi đêm, người bệnh ngủ sâu và sáng thức dậy cảm thấy thoải mái, khỏe khoắn.
• Cách dùng: Mỗi ngày uống 1 viên 7.5mg đối với người trưởng thành, trường hợp bệnh nhân cao tuổi nên bắt đầu với liều lượng ½ viên.

Ngoài những phương thuốc trên, bệnh nhân có thể dùng: Seduxen, Diazepam, G&P, Phenobarbital, Zaleplon,… đều là các loại thuốc  trị mất ngủ đêm rất hiệu quả. Đồng thời, có thể áp dụng một số bài thuốc Đông y nhưng cần có sự tư vấn từ bác sĩ.

Với những bệnh nhân mất ngủ nhẹ, uống trà thảo mộc sẽ là lựa chọn tốt để kích thích cơn buồn ngủ, giúp giấc ngủ đều và sâu. Có thể uống trà tâm sen, hoa cúc, mật ong, lạc tiên,….

Liệu pháp không dùng thuốc

Tình trạng không ngủ được cả đêm có thể cải thiện tốt khi áp dụng một số biện pháp không cần tới sự hỗ trợ của thuốc. Thông thường sẽ tập trung vào việc thay đổi các thói quen khi ngủ, tạo không gian nghỉ ngơi lý tưởng cũng như có biện pháp vận động cơ thể để hỗ trợ hoạt động tuần hoàn não bộ.

Vệ sinh giấc ngủ (sleep hygiene) để trị mất ngủ đêm

Có thể bạn chưa biết, vệ sinh giấc ngủ là một phương pháp được nhiều chuyên gia, bác sĩ khuyến khích thực hiện đều đặn để có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tốt nhất. Theo đó, dưới đây là một số cách tốt nhất cho bạn tham khảo:

• Thiết lập thời gian biểu giấc ngủ: Cần tạo thói quen đi ngủ sớm, ngủ đúng giờ hàng ngày để thành một thời gian biểu cố định. Bệnh nhân cần phải có giấc ngủ kéo dài từ 7 – 8h, đi ngủ trước 11h và nên tỉnh giấc vào khoảng 5 – 6h sáng ngày hôm sau.
• Không gian nghỉ ngơi: Nơi ngủ nghỉ cần đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng, không khí dễ chịu và có sự yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ. Ngoài ra, bạn cũng cần thay chăn ga gối thường xuyên để cơ thể có được sự thoải mái nhất những lúc nghỉ ngơi.
• Không dùng thiết bị điện tử trước lúc đi ngủ khoảng 1 giờ: Cần từ bỏ thói quen dùng điện thoại, laptop thâu đêm hoặc sử dụng ngay trước lúc đi ngủ. Điều này sẽ gia tăng sự hưng phấn, kích thích não bộ tỉnh táo hơn, từ đó khiến bạn khó buồn ngủ, ngủ chập chờn.
• Không dùng chất kích thích và tập thể thao cường độ mạnh: Việc uống bia, rượu, cà phê và tập các môn thể dục, thể thao quá sức đều khiến cơ thể hưng phấn quá mức, từ đó khó buồn ngủ, ngủ dễ tỉnh dậy giữa chừng.

Tập giải tỏa stress

Stress kéo dài là nguyên nhân thường gặp gây ra mất ngủ đêm. Để có thể khắc phục một cách tốt nhất, bạn cần phải biết cách cân bằng cảm xúc và tâm lý. Hãy duy trì tâm lý thoải mái, vui vẻ, tích cực bằng việc đọc sách, tâm sự với người thân, đi bộ,…

Bổ sung dinh dưỡng trị mất ngủ cả đêm

Có rất nhiều thực phẩm có lợi cho tác dụng tốt trong việc điều trị tình trạng đêm không ngủ được. Theo lời khuyên từ các chuyên gia, bạn nên sử dụng các món ăn chứa nhiều omega 3, chất xơ và các axit béo có lợi khác để đảm bảo tốt hoạt động tuần hoàn não bộ, tăng cường lưu thông máu.

Vật lý trị liệu 

Áp dụng vật lý trị liệu cũng là biệt pháp trị mất ngủ đêm cho tác dụng tốt, an toàn với cơ thể, hiệu quả lâu dài. Hiện nay, đã có rất nhiều bệnh nhân đang sử dụng và đều cho thấy những chuyển biến tích cực, giấc ngủ ngon, ngủ sâu và cơ thể cũng khỏe mạnh hơn đáng kể.

Một số biện pháp trị liệu thường dùng là:

• Điện phân dẫn thuốc an thần vào khu vực gáy và trán.
• Điều hòa trương lực thần kinh.
• Ion tĩnh điện giúp giảm tải những hưng phấn quá mức ở hệ thần kinh.
• Hỗ trợ điều hòa hoạt động chức năng thần kinh thực vật thông qua điện trường cao áp.

Âm nhạc trị liệu mất ngủ đêm

Có thể bạn chưa biết, âm nhạc có thể điều trị mất ngủ đêm rất hữu ích, đã được ứng dụng từ lâu vào quá trình phục hồi cho bệnh nhân. Những giai điệu nhẹ nhàng có thể điều hòa huyết áp, tạo sự thư giãn toàn thân, cân bằng nhịp tim thông qua những tác động tới hệ thần kinh giao cảm. Bệnh nhân nghe nhạc cổ điển, nhạc jazz thường xuyên sẽ thấy dễ ngủ hơn, ngủ liền giấc và không còn tình trạng căng thẳng tâm lý.

Bài tập chuyên biệt – yoga, thiền, dưỡng sinh

Tập yoga, dưỡng sinh hay ngồi thiền là biện pháp điều khiển hơi thở  luôn ổn định cũng như giúp cơ, xương trở nên dẻo dai, linh hoạt, giải phóng các năng lượng tiêu cực và áp lực trên toàn thân.

Những bộ môn này đẩy lùi tình trạng căng thẳng đầu óc, bệnh nhân cảm thấy thư giãn, thoải mái hơn, sự căng thẳng, lo âu dịu đi đáng kể. Từ đó, giấc ngủ sẽ không còn chập chờn, mộng mị, khó vào giấc.

Với người cao tuổi, dưỡng sinh chính là giải pháp tập luyện phù hợp để cải thiện tình trạng mất ngủ đêm. Các bài tập sẽ giúp thư giãn gân cốt, tăng cường lưu thông máu, tạo sự thư giãn, thoải mái cho tinh thần, giấc ngủ đến dễ, ngủ ngon hơn và sâu hơn rất nhiều.

Các trường hợp mất ngủ trắng đêm kéo dài, mất ngủ đêm mãn tính nên tìm đến bác sĩ để khám và phương pháp điều trị hợp lý. Nên tránh để tình trạng mất ngủ kéo dài vì nó đang đe dọa đến sức khỏe và cuộc sống của bạn. Với những người vừa bị mất ngủ, có thể tham khảo các phương pháp trên để cải thiện giấc ngủ và cải thiện sức khỏe của bản thân tốt hơn.