10 Tác Hại Của Béo Phì Và Phương Pháp Giảm Cân Hiệu Quả

Béo phì là tình trạng cơ thể bị dư thừa quá nhiều calo so với nhu cầu sử dụng thông thường. Cân nặng quá khổ không chỉ khiến người bệnh cảm thấy tự ti mà còn làm tăng nguy cơ bị mắc các bệnh lý nguy hiểm khác. Bài viết dưới đây Đông Phương Y Pháp sẽ cùng bạn tìm hiểu về những tác hại của béo phì và những phương pháp giúp bạn giảm cân hiệu quả.

Tìm hiểu về tình trạng béo phì

Béo phì là tình trạng cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ thừa, hàm lượng calo vượt quá nhu cầu sử dụng hàng ngày của cơ thể. Theo số liệu của Viện dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, tỷ lệ người trưởng thành bị béo phì là 6,6%. Tỷ lệ béo phì ở cao nhất trong độ tuổi từ 45-54 chiếm 8,95%. Trong đó nữ giới có tỷ lệ bị béo phì cao hơn nam giới gần 3%.

Để xác định tình trạng béo phì, bên cạnh việc quan sát bằng mắt thường, các chuyên gia cũng sẽ xác định dựa trên chỉ số cơ thể BMI. Đây là công cụ dùng để đo lường lượng mỡ trong cơ thể, giúp bạn xác định xem mình có bị thừa cân béo phì hay không. Để tính chỉ số BMI của bản thân, bạn hãy lấy cân nặng (tính theo kg) chia cho bình phương chiều cao (tính theo mét).

• Chỉ số BMI từ 25-29,9 được chẩn đoán là thừa cân.
• Chỉ số BMI trên 30,0 được chẩn đoán là béo phì.
• Chỉ số BMI trên 40,0 được chẩn đoán là béo phì ở mức độ nghiêm trọng.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến người bệnh dễ bị béo phì. Trong đó phải kể đến như:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có cha/mẹ hoặc cả cha mẹ của bạn bị thừa cân béo phì thì khả năng bạn cũng sẽ mắc phải căn bệnh này với tỷ lệ di truyền lên đến 80%.
• Chế độ ăn uống hàng ngày: Chế độ ăn giàu chất béo, thường xuyên tiêu thụ đồ ăn nhanh, đồ ăn có nhiều đường, ít ăn rau củ quả, ít uống nước,… sẽ làm tăng nguy cơ bị mắc bệnh béo phì.
• Ít vận động: Lười vận động, thường xuyên phải ngồi 1 chỗ cũng là yếu tố hàng đầu khiến người bệnh bị thừa cân béo phì. Tình trạng này thường xảy ra ở những người làm công việc văn phòng, lái xe,…
• Do sử dụng thuốc: Một số loại thuốc bao gồm thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc trị tiểu đường, thuốc tâm thần, thuốc trị mất ngủ, thuốc steroid,… có thể khiến cơ thể bị tích nước và tăng cân.
• Yếu tố khác: Thiếu ngủ, căng thẳng, stress kéo dài, hút thuốc lá… cũng là những yếu tố khiến người bệnh khó kiểm soát được mức độ thèm ăn của cơ thể.

10 tác hại của béo phì bạn cần biết

Dưới đây là những tác hại của béo phì bạn cần biết sớm để có phương pháp khắc phục kịp thời.

Dễ mắc bệnh xương khớp

Trọng lượng cơ thể quá nặng sẽ gây áp lực lớn cho khung xương.  Khi đó hệ thống xương và sụn khớp của cơ thể sẽ bị đè nén trong thời gian dài. nếu không có sự điều chỉnh cân nặng sẽ làm tăng nguy cơ bị loãng xương, thoái hóa khớp, đau nhức xương khớp, gout,… Những tổn thương này tại xương khớp nếu tiến triển thành thể mãn tính sẽ không thể phục hồi. Do đó bạn cần chú ý ăn uống khoa học để không bị thừa cân béo phì.

Phải đối mặt với bệnh đái tháo đường tuýp 2

Những người béo phì có nguy cơ bị tiểu đường tuýp 2 cao gấp nhiều lần so với người bình thường. Nguyên nhân là bởi khi bị thừa cân, các tế bào trong cơ thể sẽ đề kháng với insulin. Đây là loại hormone có vai trò mang đường từ mạch máu đến các tế bào. Khi cơ thể kháng insulin, đường sẽ không thể hấp thu vào tế bào, dẫn đến lượng đường huyết tăng. Bệnh tiểu đường nếu không được kiểm soát sẽ rất dễ gặp phải các biến chứng nguy hiểm liên quan đến tim mạch, thận, đột quỵ, mù lòa, sưng phù chân tay,…

Tác hại của béo phì – Bị vô sinh ở cả nam và nữ

Lượng mỡ trong cơ thể quá cao sẽ gây rối loạn nội tiết tố. Điều này làm ảnh hưởng đến hormone sinh sản của người bệnh. Cụ thể:

• Đối với nam giới: Béo phì ở nam giới có thể gây suy giảm hormone testosterone, dẫn đến rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, giảm ham muốn, tinh trùng yếu hoặc bị dị dạng.
• Đối với nữ giới: Béo phì ở nữ giới có thể gây suy giảm hormone estrogen, gây suy buồng trứng, rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn, khô hạn, quan hệ đau rát, khó thụ thai, dễ bị sinh non hoặc sinh con bị dị tật bẩm sinh.

Vì vậy nếu bạn đang trong độ tuổi sinh sản và mong muốn có con thì cần bắt tay ngay vào việc giảm cân để tăng cơ hội thụ thai và mang thai an toàn.

Tác hại của béo phì – Tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn da

Người bị béo phì rất dễ bị mắc các bệnh da liễu như viêm nang lông, đinh nhọt, nhọt ổ gà, chốc lở, hăm kẽ,… Nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do cơ thể người béo phì rất dễ tiết mồ hôi. Môi trường ẩm ướt sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm khuẩn da, viêm tại chỗ, viêm kẽ, nhiễm khuẩn, nhiễm nấm Candida và các loài nấm sợi. Nếu không vệ sinh cơ thể thường xuyên sẽ rất dễ gây ra mùi cơ thể, khiến người xung quanh cảm thấy khó chịu.

Dễ phải đối mặt với các vấn đề về tim mạch

Một trong những tác hại của béo phì không thể không nhắc đến những ảnh hưởng đối với hệ thống tim mạch. Trong lượng của cơ thể ở mức quá cao sẽ khiến người bệnh dễ mắc phải chứng động mạch vành, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và hàng loạt các vấn đề nghiêm trọng khác.

Ở những người bị béo phì, các chỉ số trong cơ thể sẽ thay đổi một cách bất thường. Khi đó người bệnh sẽ có các dấu hiệu như: Thiếu máu cục bộ, chỉ số BMI tăng, huyết áp tăng, lipoprotein tỷ trọng thấp, cholesterol xấu tăng, triglycerides tăng và lượng đường huyết cũng sẽ tăng theo. Những thay đổi này còn khiến bạn dễ phải đối mặt với tình trạng đột quỵ, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Tăng nguy cơ bị ung thư

Các chuyên gia cho biết, béo phì có mối liên hệ mật thiết đối với một số căn bệnh ung thư. Năm 2007, Hội đồng chuyên gia của Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới và Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ đã đưa ra kết luận cho biết những người bị tiểu đường rất dễ mắc phải căn bệnh ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư thực quản, ung thư tuyến tụy, ung thư nội mạc tử cung, ung thư túi mật,… Đặc biệt, nghiên cứu còn chỉ ra, đối với những người bị béo phì nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 52-62%.

Tác hại của béo phì – Dễ bị trầm cảm

Khi cơ thể bị béo phì sẽ dễ khiến người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm, ngại giao tiếp và có xu hướng trốn tránh đám đông. Thực tế đã có bằng chứng cho thấy béo phì có liên quan đến bệnh trầm cảm. Đã có khoảng 15 cuộc nghiên cứu dài hạn diễn ra trong vòng 28 năm trên 58.000 người. Kết luận cho thấy:

• 58% người bị trầm cảm có nguy cơ bị béo phì khi bắt đầu giai đoạn nghiên cứu.
• 55% người có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm ở cuối giai đoạn nghiên cứu.

Vì vậy đây cũng là một vấn đề mà bạn cần chú ý, nhất là những phụ huynh có con em bị thừa cân, béo phì. Bởi trẻ có cân nặng quá khổ sẽ rất dễ bị bạn bè trêu chọc dẫn đến lo sợ, tự ti hoặc trầm cảm.

Ảnh hưởng tới hô hấp

Cân nặng quá mức sẽ khiến chức năng hô hấp bị suy giảm. Sự tích tụ mỡ ở bụng có thể làm hạn chế sự di chuyển của cơ hoành, tác động tới sự giãn nở của phổi. Bên cạnh đó, nếu nội tạng tích tụ quá nhiều mỡ sẽ làm giảm tính linh hoạt của thành ngực, cơ hô hấp và gây hẹp đường thở trong phổi.

Những người bị béo phì sẽ có nguy cơ cao bị hen suyễn và chứng ngưng thở khi ngủ. Tình trạng này có liên quan đến các bệnh tim mạch, cao huyết áp và có thể gây tử vong nếu không được can thiệp điều trị. Các cuộc thử nghiệm lâm sàng cũng cho thấy việc giảm cân sẽ có tác động tích cực đối với hệ hô hấp của người bệnh.

Tác hại của béo phì – Gây suy giảm trí nhớ

Những người bị thừa cân béo phì sẽ có nguy cơ cao bị mắc bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ. Một phân tích tổng hợp của 10 cuộc nghiên cứu trên 42.000 người trong vòng 36 năm đã cho thấy mối liên hệ giữa bệnh Alzheimer và chứng béo phì. Theo đó, những người bị béo phì sẽ có khả năng bị mắc Alzheimer cao hơn gấp 42% so với người có cân nặng bình thường.

Dễ bị mắc các bệnh tiêu hóa

Bị béo phì trong thời gian dài sẽ khiến lượng mỡ bám vào các quai ruột, gây ra tình trạng táo bón. Bên cạnh đó, sự ứ đọng phân và chất thải ở trong đường ruột sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư đại tràng. Trường hợp mỡ dư tích tụ ở gian sẽ gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến bệnh xơ gan, rối loạn chuyển hóa, sỏi mật,…

Hướng điều trị cho người bị béo phì

Sau khi tìm hiểu về những tác hại của béo phì, người bệnh cần nhanh chóng xây dựng một chế độ giảm cân hiệu quả, tích cực để bảo vệ sức khỏe của chính mình. Tuy nhiên giảm cân lành mạnh là một quá trình dài và khá vất vả, phải có sự kết hợp giữa nhiều phương pháp với nhau mới có thể đạt được kết quả như ý.

Hiện tại, có rất nhiều phương pháp giúp người bị béo phì có thể cải thiện cân nặng của mình. Bạn có thể tham khảo như sau:

Thay đổi chế độ ăn uống

Trước tiên người bệnh cần thiết lập lại chế độ ăn uống của mình bằng chế độ ăn kiêng phù hợp, ít calo và tăng cường sử dụng chất xơ. Cụ thể dưới đây là một số lưu ý trong chế độ ăn uống của người bị béo phì:

• Nên bổ sung nhóm thực phẩm chứa nhiều chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu,…
• Nên ăn các loại hạt như hạt óc chó, hạt chia, vừng, hạt điều,…
• Nên ăn các món hấp, luộc, không sử dụng đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ.
• Dùng sữa không đường, sữa thực vật có lượng calo thấp, không dùng sữa động vật, sữa có nhiều chất béo.
• Sử dụng tinh bột từ gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang,…
• Không ăn mỡ động vật bao gồm mỡ lợn, mỡ gà, nội tạng động vật.
• Uống từ 2-3 lít nước mỗi ngày, nên dùng nước lọc hoặc nước trái cây, không nên dùng các loại nước ngọt đóng chai, cà phê, trà sữa hoặc các đồ uống chứa đường khác.
• Chia thành 5-6 bữa trong ngày, nên ăn nhiều vào buổi sáng, ít vào buổi tối và đặc biệt không ăn sau 20 giờ.
• Nên ăn chậm nhai kỹ sẽ giúp bạn no lâu hơn.

Với chế độ ăn uống này, bạn cần duy trì trong thời gian dài ít nhất là 3 tháng để kiểm tra kết quả. Tuy nhiên người bệnh cần tránh ăn kiêng đột ngột vì sẽ làm tăng nguy cơ thiếu hụt dưỡng chất khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi. Để đảm bảo hiệu quả, bạn cần đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn cách ăn uống khoa học, phù hợp.

Tập luyện thể dục thể thao

Bạn sẽ không thể giảm cân hiệu quả nếu không tập luyện thể dục thể thao hàng ngày. Trung bình một người bị béo phì sẽ cần phải đốt cháy 3.500 calo để giảm được 1/2 kg chất béo. Vì vậy bạn hãy bắt đầu hành trình giảm béo chuẩn y khoa từ việc đi bộ, chạy bộ, đạp xe và bơi lội.

Sau khi cơ thể làm quen với cường độ tập luyện, bạn có thể thực hiện một số bài tập chuyên sâu hơn như plank, yoga, gym, aerobic, tập tạ, gập bụng, boxing,… Đây là những bài tập giúp giảm mỡ bụng rất hiệu quả. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến nghị người bệnh cần dành ra khoảng 60-90 phút mỗi ngày cho việc tập luyện.

Đối với những trường hợp khó vận động do sức khỏe yếu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc cần có giáo viên hướng dẫn tập luyện để tránh bị chấn thương trong lúc tập.

Sinh hoạt lành mạnh

Để tránh những tác hại của béo phì, bạn cần xây dựng lại chế độ sinh hoạt phù hợp bằng cách hạn chế thức khuya, căng thẳng, stress,…

Thức khuya hoặc ngủ nướng không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến người bệnh dễ cảm thấy đói và có xu hướng ăn khuya. Vì vậy bạn nên đi ngủ sớm từ 9-10 giờ tối và thức dậy vào lúc 5-6 giờ sáng để cơ thể được vận hành một cách tốt nhất.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê,… Bởi chúng sẽ gây ra những tác động xấu cho gan, thận, dạ dày, phổi, làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Phương pháp phẫu thuật

Trường hợp người bệnh bị béo phì ở mức độ nghiêm trọng, khó giảm cân hoặc dễ bị tăng cân trở lại sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày hoặc ruột non. Điều này sẽ giúp làm giảm khẩu phần ăn hàng ngày của người bệnh, giảm lượng calo tiêu thụ nên sẽ hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Việc phẫu thuật sẽ giúp người bệnh ngăn ngừa được nguy cơ bị cao huyết áp, tiểu đường tuýp 2 và hội chứng chuyển hóa do béo phì gây ra. Đối với phẫu thuật cắt dạ dày, bác sĩ sẽ dùng ống bọc dạ dày hoặc thắt đai để làm cho dạ dày nhỏ lại. 

Phương pháp điều trị này có thể áp dụng cho những người có chỉ số BMI trên 30. Tùy thuộc xem người bệnh có bị biến chứng do béo phì hay không. Tuy nhiên cần lưu ý việc cắt bỏ dạ dày sẽ dễ khiến người bệnh bị thiếu hụt chất dinh dưỡng, gây mệt mỏi.

Như vậy bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các tác hại của béo phì đối với sức khỏe của chúng ta. Mong rằng thông qua những chia sẻ này, người bệnh sẽ có thêm được nhiều kiến thức hữu ích. Từ đó xây dựng lại cho mình một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, lành mạnh hơn. Thực tế, béo phì có thể phòng ngừa và điều trị được nên bạn không cần phải quá lo lắng về vấn đề này. Giữ tâm trạng thoải mái cũng là cách cải thiện cân nặng của mình một cách đáng kể