Cách Phục Hồi Giọng Nói Sau Tai Biến Và Lưu Ý Quan Trọng

Tai biến mạch máu não hay còn được biết đến là đột quỵ, một trong những căn bệnh vô cùng nguy hiểm, có diễn biến phức tạp và trực tiếp đe dọa đến tính mạng. Bệnh sẽ dẫn tới nhiều biến chứng xấu, nổi bật nhất không thể không nhắc tới là rối loạn ngôn ngữ. Tình trạng này cũng sẽ chia thành các thể khác nhau, cụ thể đó là gì? Có những cách phục hồi giọng nói sau tai biến nào hiệu quả? Cùng tham khảo ngay trong bài viết này.

Rối loạn ngôn ngữ sau tai biến có mấy thể

Dựa vào vị trí tổn thương não, di chứng rối loạn ngôn ngữ sau tai biến được chia thành các trường hợp như sau:

• Tổn thương vùng sinh ngôn ngữ: Người bệnh không thể phát âm dù hiểu được những gì mình muốn nói và người đối diện đang nói. Nếu ở mức độ nhẹ, người bệnh sẽ bị khó thở, mệt, thường lặp lại câu nói của mình. Với trường hợp nặng, gần như người bệnh sẽ không thể nói được.
• Tổn thương vùng hiểu ngôn ngữ: Người bệnh không hiểu hoặc chỉ hiểu 1 phần thông tin mà người đối diện đang nói. Dù đã có thể giao tiếp được cả dài nhưng những câu nói này thường không rõ nghĩa.
• Đường dẫn truyền vùng sinh và hiểu ngôn ngữ bị tổn thương: Người bệnh có thể hiểu ý và nói được khá tốt nhưng không thể lặp lại câu nói của người khác và ngay cả chính mình cũng vậy.
• Tổn thương toàn thể: Người bệnh không thể nói hoặc nói rất kém, nghe được thông tin từ người đối diện nhưng không hiểu rõ ý. Đây là trường hợp nặng nhất của biến chứng này.

Tình trạng này sẽ khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc truyền tải nhu cầu, mong muốn, cảm xúc với người khác. Chính vì vậy, bác sĩ cũng sẽ gặp đôi chút rắc rối trong việc tìm hiểu thể trạng của người bệnh, chỉ có thể kiểm tra qua các chỉ số và thăm khám bên ngoài.

Có thể phục hồi giọng nói sau tai biến được không?

Theo các chuyên gia, bác sĩ cho biết, tình trạng này hoàn toàn có thể phục hồi được. Tuy nhiên, bệnh sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe và mức độ tổn thương của từng người. Người nhà có thể gợi nhớ cho bệnh nhân về các vấn đề quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày để tập khôi phục giọng nói.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ giúp người bệnh lấy lại giọng nói sớm nhất bằng cách tập luyện các bài tập phù hợp. Đầu tiên, hãy tập với các con số, các chữ cái đơn giản, tạo sự thú vị trong quá trình tập luyện. Việc phục hồi giọng nói cần được diễn ra sớm sẽ mang đến hiệu quả tốt nhất.

Cách phục hồi chức năng nói sau tai biến hiệu quả nhất

Những cách chúng tôi chia sẻ dưới đây sẽ giúp người bệnh sửa chữa các khiếm khuyết, rối loạn về ngôn ngữ, giúp nhanh chóng phục hồi giọng nói.

Mục tiêu

Các cách phục hồi giọng nói được chia sẻ trong bài viết này sẽ hướng tới mục tiêu sau:

• Giúp người bệnh khắc phục các khiếm khuyết, rối loạn về giọng nói, ngôn ngữ và lời nói, cải thiện khả năng giao tiếp như bình thường.
• Tận dụng mọi khả năng và hình thức giao tiếp, bao gồm cả lời nói và ngôn ngữ không lời, cũng như sử dụng các thiết bị trợ giúp như máy trợ thính hoặc các ký hiệu giao tiếp, để tối ưu hóa khả năng giao tiếp của người bệnh.

Trường hợp nếu người bệnh hiểu tốt, nhưng chưa nói được nhiều từ

Dưới đây là các bài tập rất phù hợp cho người bệnh hiểu tốt nhưng chưa nói được nhiều từ:

• Sử dụng tranh ảnh và đồ vật hàng ngày: Người thân sử dụng tranh ảnh, hình vẽ hoặc các đồ vật hàng ngày để hướng dẫn, giới thiệu tên từng vật, sau đó yêu cầu người bệnh nhắc lại.
• Nhắc lại tên đồ vật: Sau khi giới thiệu các đồ vật, cất chúng đi, rồi lần lượt đưa từng vật ra để hỏi và yêu cầu người bệnh nhắc lại tên.
• Mô tả và nhận biết đồ vật: Người thân mô tả một vật để người bệnh tìm tên phù hợp. Ví dụ: “Cái gì dùng để đánh răng?” – người bệnh có thể tìm được từ là “cái bàn chải đánh răng”; “Cái gì dùng để uống nước?” – người bệnh có thể tìm được từ là “cái cốc”.
• Sử dụng cử chỉ và dấu hiệu: Nếu người bệnh gặp khó khăn trong việc nói tên đồ vật, hãy hướng dẫn họ sử dụng cử chỉ hoặc dấu hiệu để diễn đạt.
• Kết hợp nói và dấu hiệu: Khuyến khích người bệnh vừa nói vừa sử dụng dấu hiệu để giao tiếp, giúp tăng cường khả năng diễn đạt.
• Tập nói tên đồ vật gần gũi: Ưu tiên tập nói tên một số đồ vật gần gũi xung quanh như cốc, chén, bát, đũa, bàn, ghế, tủ, màu sắc, số đếm, ngày tháng, chữ cái, v.v.

Trường hợp nếu người bệnh nói được các từ đơn

Dưới đây là hướng dẫn giúp người bệnh cải thiện khả năng ngôn ngữ khi đã có thể nói được các từ đơn:

• Ghép các từ đơn thành câu: Hướng dẫn người bệnh ghép các từ đơn thành câu ngắn, sau đó là các câu dài hơn.
• Ưu tiên câu từ đơn giản: Dạy người bệnh nói những câu đơn giản như: “Uống nước”, “Ăn cơm”, “Đi tiểu”, “Đói bụng”, “Đau bụng”, “Đau đầu” để họ có thể nhờ người thân hỗ trợ các nhu cầu cơ bản trong ngày.
• Sử dụng tranh ảnh để mô tả: Người thân có thể dùng tranh ảnh về các chủ đề thân thuộc như các thành viên trong gia đình và yêu cầu người bệnh mô tả hình ảnh bằng cách trả lời các câu hỏi như: “Người đó là ai?”, “Bao nhiêu tuổi?”, “Đang làm gì?”
• Chơi các trò chơi ngôn ngữ: Khuyến khích người bệnh tham gia các trò chơi như tìm từ đối nghĩa (xa – gần, nóng – lạnh, trên – dưới) và trò chơi mô tả đồ vật, con người. Khuyến khích người bệnh liệt kê danh mục các đồ vật như trái cây, động vật, hay các loại hoa.
• Liên tục tập nói hàng ngày: Việc tập nói cần diễn ra liên tục và kiên trì hàng ngày. Người thân nên thường xuyên trò chuyện và tương tác với người bệnh.
• Kể lại các câu chuyện ngắn: Khuyến khích người bệnh kể lại các câu chuyện ngắn mà họ vừa nghe.
• Tập đọc từ ngắn đến dài: Bắt đầu cho người bệnh tập đọc các từ, từ ngắn đến dài dần. Khi khả năng đọc được cải thiện, có thể cho người bệnh đọc sách và báo.
• Khuyến khích hát: Nếu có thể, khuyến khích người bệnh hát những bài hát yêu thích, kể cả hát Karaoke.

Trường hợp nếu người bệnh hiểu kém

Dưới đây là các hướng dẫn giúp người bệnh hiểu kém có thể cải thiện khả năng ngôn ngữ và giao tiếp:

• Kết hợp dấu hiệu, cử chỉ với lời nói: Sử dụng dấu hiệu và cử chỉ kết hợp với lời nói để gọi tên các đồ vật và hành động. Điều này giúp người bệnh có thể hiểu được thông tin nhanh chóng hơn.
• Bài tập nhận biết đồ vật: Đặt hai đến ba đồ vật trước mặt người bệnh và yêu cầu họ chỉ từng đồ vật khi nghe tên. Nếu người bệnh chỉ sai, sử dụng dấu hiệu và cử chỉ để mô tả vật đó cho đến khi họ chỉ đúng.
• Hướng dẫn nói từ đơn và câu ngắn: Khi người bệnh đã bắt đầu hiểu nhiều hơn, hướng dẫn họ nói từng từ đơn rồi dần dần chuyển sang câu ngắn.

Lưu ý quan trọng trong quá trình phục hồi giọng nói sau tai biến

Trong quá trình phục hồi giọng nói sau tai biến, người bệnh và cả người thân trong gia đình cần lưu ý những điều sau:

• Cần sự kiên trì và thời gian dài để có thể khôi phục giọng nói như thời điểm trước.
• Luôn động viên, khuyến khích người bệnh, thường xuyên nói chuyện, giao tiếp để người bệnh có thêm sức mạnh vượt qua giai đoạn khó khăn này. Yếu tố tâm lý đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong giai đoạn phục hồi chức năng.
• Không áp lực tập luyện quá nhiều mà mỗi ngày chỉ cần vừa đủ, tạo sự thoải mái nhất cho người bệnh.
• Đảm bảo trương lực cơ của người bệnh trở lại bình thường hoặc gần bình thường trước khi tập vận động.
• Tập luyện giọng nói kết hợp phục hồi chức năng vận động, người bệnh sẽ thấy bệnh dần được cải thiện hơn trước.
• Chú trọng đến chế độ ăn uống, dinh dưỡng hợp lý sẽ hỗ trợ người bệnh nhanh chóng phục hồi.

Bài viết trên đây đã chia sẻ tới bạn đọc những cách phục hồi giọng nói sau tai biến hiệu quả nhất. Người thân có thể tham khảo và áp dụng thực hiện, hỗ trợ giọng nói nhanh chóng quay trở lại. Mong rằng những thông tin chúng tôi chia sẻ đã có thể giúp ích được cho bạn.