Huyệt Thiếu Xung: Vị trí, công dụng, cách châm cứu

Huyệt Thiếu Xung là huyệt vị thứ 9 của Kinh Tâm, được ví là nơi khí huyết thịnh. Huyệt vị đóng vai trò quan trọng trong tả nhiệt, thanh thần chí, v.v… Nhờ vào đó, YHCT áp dụng phương pháp châm cứu Kinh Thủy để giúp người bệnh điều trị một số chứng như: hồi hộp, sốt cao, hôn mê, v.v…  

Vị trí của Huyệt Thiếu Xung trong cơ thể người

Theo Trung Y Cương Mục, tên Thiếu Xung là từ ghép của: 

• Thiếu: có nghĩa là thiếu âm
• Xung: có nghĩa là xung yếu (vị trí hiểm yếu, đặc biệt quan trọng)

Như vậy, tên gọi có ý chỉ huyệt đạo này là nơi khí huyết thịnh, do đó gọi là Huyệt Thiếu Xung. 

Huyệt vị này có nguồn gốc xuất xứ từ Giáp Ất Kinh (Hoàng Phủ Mật) và có một số tên gọi khác như: Kinh Thỉ, Kinh Thủy. 

Xét về đặc tính, Huyệt Kinh Thủy là huyệt đạo thứ 9 của kinh Tâm. Huyệt được biết đến là huyệt Tỉnh của kinh Tâm, thuộc hành Mộc, huyệt Bổ. 

Huyệt Thiếu Xung cũng là huyệt đặc biệt khi được sử dụng kết hợp với huyệt Thương Dương theo phương pháp châm Mậu Thích trong bệnh sốt gián đoạn (do phong), khi cánh tay mới đau. 

Vị trí của Huyệt Kinh Thủy:

Huyệt vị nằm ở ngón út phía tay quay, cách phía cuối góc chân móng tay út khoảng 0,1 thốn, nằm trên đường tiếp giáp da gan tay – mu tay. 

Đi vào giải phẫu chi tiết hơn, Huyệt Kinh Thủy: 

• Phía dưới da là giữa chỗ bám của gân ngón 5, nơi cơ gấp chung sâu các ngón tay và gân ngón út, chỗ cơ duỗi chung của các ngón tay, bờ ngoài của đốt 3 xương ngón tay út.  
• Vị trí thần kinh vận động cơ là các nhánh của dây thần kinh trụ. 
• Da vùng huyệt Thái Xung được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D1.  

Công dụng của Huyệt Kinh Thủy

Dựa vào vị trí, huyệt vị này có tác dụng tả nhiệt, khai Tâm khiếu, thanh thần chí.

Nhờ những công dụng đó, huyệt thiếu xung giúp chủ trị một số bệnh: 

• Điều trị các chứng hồi hộp: với những người bệnh dễ bị hoặc tần suất bị hồi hộp quá nhiều có thể áp dụng phương pháp châm cứu ở huyệt vị này để cải thiện tình trạng bệnh. 
• Hỗ trợ điều trị bệnh trúng phong: đây là căn bệnh xảy ra đột ngột, có thể gây đột tử hoặc để lại di chứng quá nặng nề như: tay chân không cử động được, méo miệng, cấm khẩu, liệt toàn thân. Có thể châm cứu phối huyệt Phối Quan Xung + Thiếu Thương + Thiếu Trạch + Thương Dương + Trung Xung để tăng hiệu quả điều trị trúng phong hôn mê, đờm dãi khò khè (theo sách Châm Cứu Đại Thành).
• Điều trị phát sốt: châm cứu phối hợp với huyệt Khúc Trì để điều trị chứng phát sốt 
• Trị hôn mê: để điều trị bệnh hôn mê đạt hiệu quả cao nhất, y bác sĩ sẽ châm cứu phối hợp với nhiều huyệt với nhau như: huyệt Thiếu Thương + Thương Dương + Quan Xung + Thiếu Trạch + Dũng Tuyền + Đại Đôn + Ẩn Bạch + Lệ Đoài + Túc Khiếu Âm (theo sách Châm cứu học Thượng Hải).
• Trị nhiệt miệng: người bệnh có thể lựa chọn châm cứu bấm huyệt Kinh Thủy kết hợp với huyệt Đại Chung để trị nhiệt miệng hiệu quả. 

Phương pháp châm cứu huyệt Thiếu Xung trị bệnh

Các huyệt trên cơ thể nói chung và huyệt Thiếu Xung nói riêng có thể áp dụng phương pháp châm cứu, xoa bóp bấm huyệt để điều trị bệnh. 

• Với phương pháp châm cứu: chuẩn bị kim châm đã được khử trùng sạch sẽ rồi tiến hành châm sâu từ 0,1 đến 0,2 thốn, ôn cứu từ 5 – 10 phút và cứu từ 2 đến 3 tráng. 
• Với phương pháp xoa bóp bấm huyệt: Người thực hiện xác định vị trí huyệt, sau đó xoa bóp huyệt khoảng 3 phút với lực vừa phải, kết hợp với ấn liên tục đến khi cảm thấy hơi đau trướng thì ngừng thực hiện. 

Phương pháp trên cần được thực hiện bởi người có tay nghề cao, các trung tâm châm cứu hoặc điều trị Đông Y uy tín. Người bệnh không được tự ý thực hiện để tránh châm cứu sai huyệt, sai vị trí gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng. Trường hợp bệnh nặng, cần đi khám để có phương pháp điều trị hiệu quả nhất. 

Bệnh nhân sợ kim hoặc nhạy cảm với kim châm, phụ nữ có thai, người sức khỏe yếu, người mắc bệnh lý rối loạn đông máu, da chai sẹo hoặc đang bị viêm nhiễm, v.v.. cần được tư vấn và sự cho phép của bác sĩ trước khi tiến hành châm cứu để đảm bảo an toàn sức khỏe. 

Là huyệt vị quan trọng với cơ thể người, nhiều y bác sĩ áp dụng phương pháp châm cứu bấm huyệt Thiếu Xung để điều trị một số bệnh lý khác nhau. Qua bài viết này, người bệnh sẽ nắm thêm được những thông tin cơ bản vị trí, công dụng của huyệt đạo để có nhiều hướng điều trị bệnh khác nhau trong tương lai. 

XEM NGAY:

• Huyệt Thừa Phù: Vị trí, Công năng và Lưu ý sử dụng
• Huyệt Trường Cường: Vị trí, Công dụng và Cách châm huyệt