Huyệt Thiên Trì Ở Đâu? Tìm Hiểu Công Năng Và Cách Phối Huyệt

Huyệt Thiên Trì là huyệt thứ nhất của kinh Tâm Bào, có nhiều ứng dụng trong điều trị bệnh lý liên quan đến vùng ngực, tim, nách và xương khớp. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ các thông tin về vị trí, công năng và cách khai thông huyệt đạo này. Trong bài viết sau, chuyên gia Đông Phương Y Pháp sẽ giải đáp cụ thể hơn về những vấn đề trên, giúp bạn có thể áp dụng huyệt trong cải thiện sức khỏe một cách an toàn và hiệu quả.

Huyệt Thiên Trì là gì?

Huyệt Thiên Trì có xuất xứ từ Thiên ‘Bản Du’ (Linh Khu 2). Ý nghĩa tên gọi huyệt đạo được ghi chép trong Trung Y Cương Mục như sau:

• Thiên: Trong tiếng Hán, từ “Thiên” có nghĩa là “trời”, biểu thị phần phía trên cơ thể. Điều này cho thấy huyệt nằm ở vị trí cao hơn hoặc gần với vùng ngực, phần cơ thể trên​​.
• Trì: Từ “Trì” có nghĩa là “ao nước” hoặc “hồ nước”. Trong ngữ cảnh huyệt đạo, từ này gợi về khu vực chứa đựng, tương tự như ao chứa nước.

Điều này ngụ ý rằng huyệt nằm ở một vùng lõm hoặc chỗ thấp hơn trong cơ thể, nơi khí và huyết có thể tụ lại. Bên cạnh đó, huyệt còn có tên gọi khác là huyệt Thiên Hội.

Đặc tính của huyệt đạo Thiên Trì như sau:

• Là huyệt thứ nhất của kinh Tâm Bào.
• Nhận một mạch phụ của kinh Túc Quyết Âm và Túc Thiếu Dương.

Vị trí của huyệt Thiên Trì

Huyệt Thiên Trì nằm ở chỗ lõm bên cạnh ngực, gần núm vú, phía ngoài cơ ngực lớn. Để xác định chính xác vị trí của huyệt này, bạn có thể tìm chỗ lõm bên cạnh bờ trên của xương ức và đầu xương sườn thứ 4.

Đặc điểm giải phẫu huyệt:

• Dưới huyệt là cơ ngực bé, cơ ngực to, cơ răng cưa to, cơ chéo to của bụng và các cơ gian sườn, phổi.
• Thần kinh vận động cơ tại vị trí huyệt đạo là các nhánh đám rối thần kinh nách cùng dây thần kinh gian sườn 4.
• Da vùng huyệt chịu sự chi phối từ tiết đoạn thần kinh D4.

Tác dụng của huyệt Thiên Trì

Dưới đây là phân tích cụ thể về tác dụng của huyệt Thiên Trì trong điều trị các triệu chứng và bệnh lý:

• Chữa triệu chứng ngực đầy tức: Bấm hoặc châm cứu huyệt này giúp khai thông khí huyết, giảm áp lực và cải thiện tuần hoàn trong vùng ngực, từ đó giảm triệu chứng đầy tức ngực hiệu quả​​.
• Giảm đau tức vùng tim: Tác động vào huyệt này giúp điều hòa chức năng của kinh Tâm Bào, từ đó cải thiện lưu thông máu và giảm đau tức ở vùng tim do căng thẳng hoặc rối loạn tuần hoàn​.
• Chữa đau vùng dưới nách: Bấm hoặc châm cứu huyệt đạo Thiên Trì giúp  làm dịu các dây thần kinh và cơ bắp trong vùng nách, giảm đau và giảm sưng do nhiều nguyên nhân, bao gồm viêm nhiễm, căng cơ, tổn thương mô mềm hoặc lao hạch.
• Điều trị các vấn đề về xương khớp: Huyệt còn có tác dụng trong việc điều trị các vấn đề về xương khớp, đặc biệt là các triệu chứng đau và cứng khớp ở vùng vai và nách. Tác động vào huyệt này giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm viêm, từ đó giảm đau và cải thiện khả năng vận động của các khớp​.

Phương pháp tác động huyệt Thiên Trì

Hiện trong Y học ứng dụng 2 phương pháp tác động huyệt đạo Thiên Trì điều trị bệnh như sau:

Châm cứu huyệt đạo

Đây là phương pháp sử dụng kim châm cứu trực tiếp lên huyệt nhằm kích thích khí huyết lưu thông, cân bằng năng lượng trong cơ thể. Nhưng cần chú ý phương pháp châm cứu bắt buộc thực hiện bởi người có chuyên môn cao đề đảm bảo an toàn.

Chuẩn bị:

• Dụng cụ: Kim châm cứu vô trùng, cồn sát trùng.
• Bệnh nhân: Ngồi hoặc nằm thoải mái, giữ tư thế thư giãn.

Kỹ thuật châm cứu:

• Sát trùng: Dùng cồn sát trùng để làm sạch vùng da quanh huyệt.
• Châm kim: Dùng kim châm thẳng vào huyệt với độ sâu từ 0.3 đến 0.5 thốn, hướng mũi kim ra ngoài. Lưu ý không châm sâu và mạnh để tránh đụng phổi​.
• Kích thích: Có thể dùng phương pháp điện châm hoặc kim cứu để tăng cường hiệu quả điều trị.
• Thời gian lưu kim: Lưu kim trên huyệt từ 15 – 20 phút, tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân và mục tiêu điều trị.
• Kết thúc: Rút kim và sát trùng lại vùng da vừa châm.

Bấm huyệt Thiên Trì

Phương pháp này người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà thông qua những hướng dẫn cụ thể dưới đây:

Chuẩn bị:

• Bệnh nhân: Ngồi hoặc nằm thoải mái, giữ tư thế thư giãn.
• Người thực hiện: Rửa tay sạch sẽ và cắt ngắn móng tay.

Kỹ thuật bấm huyệt:

• Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ ấn vào huyệt với lực nhẹ nhàng để xác định chính xác vị trí.
• Ấn vào huyệt với lực vừa phải, tạo cảm giác căng tức hoặc cảm giác tê nhẹ.
• Xoay tròn nhẹ nhàng hoặc ấn liên tục trong khoảng 1 – 2  phút.

Lưu ý khi thực hiện:

• Tránh châm cứu, bấm huyệt khi vùng da quanh huyệt bị tổn thương hoặc nhiễm trùng.
• Luôn đảm bảo dụng cụ châm cứu., bấm huyệt và tay sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.

Phối hợp huyệt Thiên Trì trị bệnh

Do các huyệt đạo trên cơ thể có liên quan mật thiết đến nhau, nên khi kết hợp cùng huyệt phù hợp sẽ giúp tăng hiệu quả trị bệnh. Các cách phối huyệt Thiên Trì với các huyệt hợp như sau:

• Phối cùng huyệt đạo Đởm Du (Bq.19) + huyệt đạo Ủy Trung (Bq.40) + huyệt đạo Dương Phụ (Đ.38): Điều trị dưới nách sưng (theo Tư Sinh Kinh).
• Phối cùng huyệt Ủy Dương (Bq.39): Điều trị nách sưng (theo Bách Chứng Phú).
• Phối cứu cùng huyệt đạo Tam Gian (Đtr.3) + huyệt đạo Thiên Tỉnh (Ttu.10): Điều trị loa lịch và lao hạch (theo Loại Kinh Đồ Dực).
• Phối cùng huyệt Âm Lăng Tuyền + huyệt đạo Khúc Trì (Đtr.11) + huyệt đạo Kiên Tỉnh (Đtr.21) + huyệt đạo Tam Dương Lạc (Ttu.8): Điều trị bệnh loa lịch, lao hạch (theo Châm Cứu Đại Thành).

Việc sử dụng đúng kỹ thuật châm cứu hoặc bấm huyệt Thiên Trì có thể mang lại hiệu quả cao trong việc giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, việc điều trị nên được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Xem Thêm:

• Huyệt Thiên Xung: Vị Trí, Tác Dụng Và Cách Tác Động
• Huyệt Thiên Tuyền: Vị Trí, Tác Dụng Và Các Kỹ Thuật Khai Thông