Huyệt Mệnh Môn Là Gì? Vị Trí, Tác Dụng Và Cách Bấm Huyệt

Huyệt Mệnh Môn nằm giữa đốt sống thắt lưng thứ hai và thứ ba. Đây là một trong những huyệt vị vô cùng quan trọng trong Y học cổ truyền. Được xem như trung tâm điều hòa năng lượng cơ thể, huyệt Mệnh Môn ảnh hưởng lớn đến chức năng thận và sức khỏe sinh lý. Bài viết dưới đây sẽ cùng tìm hiểu về lợi ích và cách tác động vào huyệt đạo để đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Huyệt Mệnh Môn là gì?

Huyệt Mệnh Môn trong Y học cổ truyền được xem là một huyệt đạo quan trọng nằm trên mạch Đốc. Tên gọi “Mệnh Môn” ám chỉ cửa ngõ của sinh mệnh, đại diện cho sự sống và năng lượng của con người. Nó có vai trò then chốt trong điều hòa và cân bằng năng lượng trong cơ thể, đặc biệt liên quan đến thận khí và sinh lực.

Vị trí huyệt đạo:

Huyệt Mệnh Môn nằm giữa hai đốt sống thắt lưng thứ hai và thứ ba (L2 và L3), ngay trên cột sống, ngang tầm với rốn khi nhìn từ phía trước. Cụ thể, huyệt này được xác định ở phần lõi vào của đốt sống thắt lưng, ngay dưới đốt thắt lưng thứ hai, giữa hai huyệt Thận Du.

Cách xác định huyệt đạo:

• Tư thế nằm sấp: Người xác định nằm sấp để cột sống lưng dễ dàng tiếp xúc.
• Định vị đốt sống thắt lưng: Tìm mỏm gai của đốt sống thắt lưng thứ hai (L2) và thứ ba (L3).
• Xác định huyệt: Huyệt nằm ngay giữa mỏm gai của hai đốt sống này, nơi cảm nhận thấy sự nhô cao và có thể có cảm giác đau nhẹ khi ấn vào.

Tác dụng của huyệt Mệnh Môn

Huyệt Mệnh Môn có nhiều tác dụng quan trọng đối với sức khỏe, bao gồm:

Cải thiện chức năng thận:

Huyệt Mệnh Môn giúp tăng cường thận khí, điều hòa chức năng của thận và hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến thận như thận yếu, viêm thận, và các triệu chứng liên quan đến thận dương hư.

Tăng cường hệ miễn dịch:

Kích thích huyệt đạo này có tác dụng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, cải thiện sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tật. Điều này giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh tốt hơn​.

Hỗ trợ điều trị các bệnh do lạnh gây ra:

Huyệt này có tác dụng đặc biệt trong việc giảm các triệu chứng do lạnh gây ra như mệt mỏi, sưng phù tay chân, viêm ruột và các rối loạn khác. Việc bấm huyệt Mệnh Môn giúp làm ấm cơ thể và cải thiện lưu thông khí huyết trong mùa lạnh.

Cải thiện chức năng tiêu hóa:

Huyệt Mệnh Môn cũng có tác dụng điều hòa chức năng tiêu hóa, hỗ trợ điều trị tiêu chảy và các rối loạn tiêu hóa khác.

Giảm đau lưng và thắt lưng:

Huyệt này được sử dụng để giảm đau lưng, đau thắt lưng, và cải thiện sự linh hoạt cũng như sức mạnh của vùng thắt lưng bị đau. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người trung niên và người cao tuổi.

Điều trị đau đầu và mất ngủ:

Một số người sử dụng huyệt Mệnh Môn để giảm triệu chứng đau đầu và cải thiện giấc ngủ. Việc tác động vào huyệt này giúp thư giãn cơ thể và giảm căng thẳng.

Hỗ trợ chức năng sinh dục:

Huyệt này còn có tác dụng cải thiện chức năng sinh dục, tăng cường ham muốn và hỗ trợ điều trị các vấn đề về sinh lý như di tinh, liệt dương​.

Cách tác động vào huyệt Mệnh Môn

Người bệnh có thể tham khảo cách châm cứu bấm huyệt Mệnh Môn theo hướng dẫn dưới đây:

Cách bấm huyệt

Do huyệt đạo này nằm ở phía sau lưng nên người bệnh cần sự trợ giúp của thầy thuốc Đông y hoặc những người có chuyên môn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách bấm huyệt Mệnh Môn, hãy cùng theo dõi:

Chuẩn bị trước khi bấm huyệt

• Tư thế người bệnh: Người bệnh nằm sấp trên một bề mặt phẳng và thoải mái. Việc nằm sấp giúp dễ dàng tiếp cận vùng cột sống lưng.
• Người thực hiện: Người thực hiện cần rửa sạch tay, cắt ngắn móng tay để tránh làm tổn thương da người bệnh. Nếu có thể, nên dùng một chút dầu massage để giảm ma sát.

Bấm huyệt bằng ngón tay

• Đặt ngón cái hoặc ngón giữa lên vị trí huyệt Mệnh Môn.
• Dùng lực vừa phải để ấn vào huyệt. Cảm nhận áp lực sao cho người bệnh cảm thấy hơi đau nhưng không quá khó chịu.
• Day theo chiều kim đồng hồ khoảng 9 lần, sau đó day ngược chiều kim đồng hồ cũng 9 lần. Thực hiện lặp lại động tác này thêm khoảng 3-4 lần nữa.
• Mỗi lần bấm huyệt nên kéo dài khoảng 10 phút.

Xoa bóp huyệt

• Dùng lòng bàn tay (có huyệt Lao Cung) xoa vào vùng huyệt cho đến khi cảm thấy vùng da xung quanh ấm nóng lên. Thao tác này giúp kích thích lưu thông khí huyết.
• Xoa bóp trong khoảng 10-15 phút, mỗi ngày thực hiện 1-2 lần, đặc biệt vào buổi sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ.

Cách châm cứu

Châm cứu là một phương pháp quan trọng trong Y học cổ truyền để kích thích huyệt Mệnh Môn, giúp điều hòa và cải thiện sức khỏe. Quá trình châm cứu được thực hiện như sau:

Chuẩn bị trước khi châm cứu

• Châm cứu nên được thực hiện bởi bác sĩ hoặc thầy thuốc có chuyên môn trong lĩnh vực y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Rửa tay sạch sẽ và tiệt trùng kim châm cứu để tránh nhiễm trùng.
• Sử dụng kim châm cứu chuyên dụng, kích thước và độ dài của kim phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Kỹ thuật châm cứu

• Đưa kim châm vào đúng vị trí huyệt đạo. Kim được châm chếch lên trên, hướng vào khoảng giữa hai đốt sống thắt lưng L2 và L3.
• Độ sâu của kim châm từ 0.3 đến 1.5 thốn (1 thốn khoảng 3.3 cm), tùy thuộc vào thể trạng và tình trạng của người bệnh.
• Giữ kim châm trong khoảng từ 5 đến 10 phút. Thời gian này có thể thay đổi tùy vào mục đích điều trị và phản ứng của người bệnh.

Kỹ thuật cứu ngải

• Đây là phương pháp dùng điếu ngải (một loại cỏ thảo dược) đốt cháy và hơ lên huyệt Mệnh Môn để kích thích huyệt đạo và tạo nhiệt ấm giúp lưu thông khí huyết.
• Thực hiện trong khoảng 10 đến 15 phút, giữ khoảng cách an toàn để tránh bỏng da người bệnh.

Cách kết hợp huyệt Mệnh Môn với các huyệt khác

Kết hợp huyệt Mệnh Môn với các huyệt đạo khác có thể giúp cải thiện sức khỏe toàn diện và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Dưới đây là những cách kết hợp phổ biến trong y học người bệnh nên tham khảo:

Kết hợp với huyệt Đốc Khí 

• Vị trí: Huyệt Đốc Khí nằm ở giữa đốt sống thắt lưng thứ hai và thứ ba, trên đường giữa của lưng.
• Công dụng: Kích thích huyệt Đốc Khí có thể giúp làm ấm cơ thể, cải thiện chức năng thận, và hỗ trợ sinh lý. Kết hợp với huyệt Mệnh Môn có thể tăng cường hiệu quả điều trị.

Kết hợp với huyệt Tỳ Bạch

• Vị trí: Huyệt Tỳ Bạch nằm ở mặt trong chân, cách gối khoảng 3 khoát tay.
• Công dụng: Kích thích huyệt này giúp điều hòa khí huyết, tăng cường chức năng tiêu hóa và hỗ trợ hệ thống sinh lý. Khi kết hợp với huyệt Mệnh Môn có thể giúp cải thiện sự lưu thông khí huyết và tăng cường sức khỏe sinh lý.

Kết hợp với huyệt Thận Du

• Vị trí: Huyệt Thận Du nằm ở phần dưới lưng, cách huyệt Mệnh Môn khoảng 1-2 khoát tay về phía bên.
• Công dụng: Kích thích huyệt Thận Du giúp bổ thận, điều hòa sinh lý và giảm đau lưng. Kết hợp với huyệt Mệnh Môn sẽ hỗ trợ tăng cường chức năng thận và giảm triệu chứng liên quan đến thận.

Kết hợp cùng huyệt Đại Trường Du 

• Vị trí: Huyệt Đại Trường Du nằm ở phần dưới lưng, cách huyệt Mệnh Môn khoảng 3 khoát tay về phía bên.
• Công dụng: Kích thích huyệt này có thể giúp điều trị các vấn đề liên quan đến đường ruột, giảm đau lưng và hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. Khi kết hợp với huyệt Mệnh Môn sẽ tăng cường hiệu quả điều trị các vấn đề tiêu hóa và lưng.

Kết hợp với huyệt Nhân Trung 

• Vị trí: Huyệt Nhân Trung nằm ở giữa vùng bụng, giữa rốn và xương mu.
• Công dụng: Kích thích huyệt Nhân Trung giúp điều hòa khí huyết, cải thiện chức năng tiêu hóa và hỗ trợ sinh lý. Khi kết hợp với huyệt Mệnh Môn có thể cải thiện chức năng tiêu hóa và tăng cường sức khỏe sinh lý.

Trên đây là những thông tin khá chi tiết về huyệt Mệnh Môn. Huyệt đạo này là một công cụ quan trọng trong Y học cổ truyền, hỗ trợ điều trị các vấn đề về thận, khí huyết và sinh lý. Kết hợp huyệt Mệnh Môn với các huyệt khác có thể nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe tổng thể. Nắm vững kiến thức và kỹ thuật về châm cứu bấm huyệt sẽ giúp người bệnh tận dụng tối đa những lợi ích mà huyệt đạo này mang lại.

Xem Thêm:

• Huyệt Toản Trúc: Vị Trí, Cách Tác Động Chữa Bệnh
• Huyệt Đại Trữ: Vị Trí, Cách Day Bấm, Tác Dụng Đối Với Sức Khỏe