Rối Loạn Thần Kinh Thực Vật

Rối loạn thần kinh thực vật là tình trạng hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm mất cân bằng trong quá trình hỗ trợ nhau. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh Trung ương và hoạt động cơ thể. Người bệnh cần nhận biết dấu hiệu của bệnh, thăm khám điều trị sớm mang lại thành công cao hơn. 

Bệnh rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Hệ thần kinh là cơ quan chi phối mọi hoạt động của con người, hệ thần kinh được chia thành hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh ngoại biên. Trong đó hệ thần kinh trung ương bao gồm hệ thần kinh động vật và thực vật.

Hệ thần kinh thực vật tên tiếng anh Systema nervosum vegetativum với vai trò chi phối hoạt động tự động trong cơ thể như bài tiết, sinh sản, tiêu hóa, dinh dưỡng,…

Cơ quan này được chia thành

• Hệ giao cảm: tăng cường chức năng tự động
• Hệ phó giao cảm: Giảm chức năng tự động

Tuy chức năng của 2 hệ này đối lập nhau nhưng luôn được được điều hòa, điều khiển hoạt động hài hòa nhất.

Rối loạn thần kinh thực vật hay còn gọi là: Rối loạn thần kinh tim, Rối loạn thần kinh chức năng, rối loạn thần kinh tự trị là sự mất cân bằng của hệ giao cảm và phó giao cảm khiến hoạt động của cơ quan trong cơ thể bị xáo trộn, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Nhiều trường hợp người bệnh bị tăng huyết áp, tim mạch, hệ thần kinh bị ảnh hưởng, ảnh hưởng đến chức năng của nhiều bộ phận trong cơ thể.

Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật

Rối loạn thần kinh chức năng ảnh hưởng đến sức khỏe chất lượng cuộc sống. Do đó người nhận biết sớm những dấu hiệu dưới đây đi thăm khám và điều trị sớm tránh biến chứng nguy hiểm

• Chóng mặt đau đầu: Đây là một trong những dấu hiệu điển hình nhất của bệnh, đặc biệt là khi người bệnh đứng lên đột ngột. Ở một số bệnh nhân chóng váng, thậm chí ngất xỉu, hạ huyết áp khi đứng lâu,…
• Đổ mồ hôi bất thường: Rối loạn thực vật khiến khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể hoạt động kém, nhiều người bệnh bị đổ mồ hôi bất thường như trời nóng không đổ mồ hôi ngược lại trời lạnh đổ mồ hôi nhiều
• Xuất hiện triệu chứng ợ hơi, ợ chua, tiêu chảy, táo bón, chướng bụng, ….
• Người bệnh khó khăn trong quá trình đi tiểu, tiểu không tự chủ, hay nhiễm trùng đường tiết niệu
• Nhịp tim tăng, huyết áp người bệnh có thể tăng hoặc giảm đột ngột, ngực nóng đau thắt lại
• Thị lực giảm, tóc rụng, da khô, móng tay móng chân dễ gãy
• Người bệnh mất ngủ, giấc ngủ bị rối loạn, đau mỏi vai gáy, cơ thể mệt mỏi, tay chân luôn có cảm giác khó chịu
• Chức năng tình dục bị ảnh hưởng, nam giới khó cương cứng, giảm ham muốn, xuất tinh sớm, ở nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt
• Chân tay bị tê, xương khớp bị đau nhức khi thời tiết thay đổi

Nhận biết những dấu hiệu trên đến cơ sở y tế thăm khám để được điều trị tốt nhất.

Nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật

Theo bác sĩ Doãn Hồng Phương – Giám đốc Trung tâm Đông phương Y pháp cho biết rối loạn thần kinh thực phần là sự mất cân bằng hệ giao cảm và phó giao cảm. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này do:

• Di truyền: Trong gia đình, bố mẹ bị bệnh này thì tỷ lệ con sinh ra bị rối loạn thần kinh thực vật cao hơn những trẻ bình thường
• Tác dụng phụ thuốc: Người bệnh sử dụng thuốc điều trị tim mạch, thuốc chống trầm cảm hay ung thư cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này
• Bệnh tự miễn: Người bệnh mắc bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hay sjogren cũng có thể gây ra bệnh. Hơn nữa, bệnh ung ung thư cũng ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của cơ thể dẫn đến rối loạn thần kinh chức năng
• Người bệnh tiếp xúc với nhiều chất độc hại: Ma túy, chất kích thích, hút thuốc lá,…

Ngoài ra còn do biến chứng bệnh đái tháo đường, tai nạn ảnh hưởng đến tủy sống, hay người bệnh phẫu thuật vùng cổ xạ trị trong thời gian dài

Bệnh rối loạn thần kinh thực vật có nguy hiểm không?

Theo bác sĩ Hồng Phương bệnh không nguy hiểm đến tính mạng con người, tuy nhiên, người bệnh chủ quan dẫn đến biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng như:

• Xanh tím đầu chi: Tứ chi của người bệnh có hiện tượng xanh, bầm tím thậm chí sưng phồng nhưng lại không gây cảm giác đau đau đớn hay cơ thể mệt mỏi.
• Đỏ đầu chi: Người bệnh rối loạn thần kinh tự trị dẫn đến giãn mạch máu, đầu chi đỏ tím kèm theo cơn đau dữ dội. Người bệnh cần dùng thuốc giảm cơn đau và kết hợp chườm lạnh giúp giảm đau và đỡ gây khó chịu
• Bệnh Raynaud: Người bệnh xuất hiện cơn đau thắt màu da thay đổi theo cơn đau. Nhiều trường hợp người bệnh chi bị nhiễm trùng viêm loét cao
• Hiện tượng “ngón tay, ngón chân chết”: Ngón tay, ngón chân bị lạnh giống như “người chết”, giảm linh hoạt tứ chi đặc biệt khi trời lạnh

Ngoài ra rối loạn thần kinh thực vật là nguyên nhân dẫn hoạt động trong cơ thể dẫn đến bệnh lý hệ tiêu hóa, hệ tim mạch, sinh dục, hệ hô hấp,… Hơn nữa cơ thể người bệnh mệt mỏi, đau vai gáy, rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh.

Cách điều trị bệnh hiệu quả nhất hiện nay

Rối loạn thần kinh thực vật có chữa khỏi không? Điều trị bao lâu? Theo bác sĩ Doãn Hồng Phương cho biết, người bệnh có thể điều trị bệnh nếu phát hiện và điều trị đúng cách. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, phương pháp điều trị, thời gian điều trị của mỗi bệnh nhân là khác nhau.

Hiện nay có nhiều phương pháp người bệnh áp dụng Tây y, Đông y, bài thuốc dân gian,… Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng, phụ thuộc vào cơ địa mức độ nghiêm trọng người bệnh có thể áp dụng những phương pháp khác nhau:

Rối loạn thần kinh thực vật uống thuốc gì- Sử dụng thuốc Tây

Thuốc tây giúp giảm nhanh triệu chứng của bệnh ổn định nhịp tim, giảm cảm giác âu lo, căng thẳng mệt mỏi,… Một số thuốc tây được bác sĩ kê đơn như:

• Thuốc an thần, chống trầm cảm: Bạn sử dụng thuốc amitriptylin, diazepam, stablon…
• Thuốc trị mất ngủ như selenium, stilnox,… Tuy nhiên người bệnh chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn
• Dùng thuốc trị chứng lo âu: Bạn có thể sử dụng thuốc librax, seduxen, ananxyl,… để mang đến hiệu quả bạn cần kết hợp với những liệu pháp tâm lý theo chỉ định của bác sĩ. Hơn nữa người bệnh thuốc tăng cường canxi, vitamin B cho cơ thể
• Thuốc giảm cơn đau đầu Analgin kết hợp thuốc thần kinh, cơn đau đầu giảm đau nhanh chóng, tức thời

Thuốc tây chứa nhiều tác dụng phụ, người bệnh cần phải sử dụng thuốc theo đúng phác đồ của bác sĩ để mang đến hiệu quả và không ảnh hưởng đến sức khỏe

Thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh chức năng – Thuốc đông y

Trong Đông y, rối loạn thần kinh tự trị được chia thành 3 thể là thể huyết hư, thể dương hư và thể âm hư hỏa vượng. Mỗi thể bệnh áp dụng bài thuốc khác giúp điều trị bệnh hiệu quả nhất

Rối loạn thần kinh thực vật thể huyết hư

Khi bị thể huyết hư người bệnh bị thiếu máu, cơ thể suy nhược, chán ăn. Người bệnh cần sử dụng bài thuốc tác dụng dưỡng huyết, an thần, kiện tỳ,…

• Thành phần: Bố chính sâm 20g, bá tử nhân và táo nhân mỗi vị 8g, hà thủ ô, quả dâu chín, rau má và long nhãn mỗi vị 12g.
• Cách dùng: Người bệnh sử dụng thảo dược theo chỉ định của lương y sắc thuốc và sử dụng trong ngày

Bài thuốc chữa thể âm hư hỏa vượng

Người bệnh xuất hiện triệu chứng tăng huyết áp, tim đập nhanh, đau đầu chóng mặt, đi tiểu nước tiểu màu đỏ, …

• Bạn sử dụng bài thuốc với thành phần: Hạt sen, mạch môn, thục địa, huyền âm, hà thủ ô, bố chính sâm, thạch hộc mỗi vị 12g, táo nhân 8g.
• Bạn đem thảo dược sắc và sử dụng theo chỉ định của lương y

Bài thuốc với thể dương hư

Thể dương hư hay gặp người cao tuổi, tim đập nhanh, đi tiểu nhiều lần, thần kinh suy nhược

• Sử dụng bài thuốc với thành phần: Thục sơn và hạt sen mỗi vị 12g, hoài sơn 16g, nhục quế 7g, táo nhân, phục tử, liên nhục và trạch tả mỗi vị 8g.

Đem thảo dược sắc và sử dụng theo chỉ định của lương y được nhiều người bệnh tin tưởng sử dụng

Bài tập chữa rối loạn thần kinh thực vật

Theo chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh sử dụng phương pháp điều trị, người bệnh thực hiện bài tập giúp khớp xương linh hoạt, tinh thần thoải mái và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả

• Bài tập yoga chữa rối loạn thần kinh thực vật: Thực hiện bài tập Yoga giúp tâm lý thoải mái, giảm căng thẳng, cơ thể thả lỏng, ổn định tim mach.
• Bài tập hít thở: Bài tập giúp điều hòa hoạt động hệ thần kinh giao cảm và hệ phó giao cảm hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Người bệnh tiến hành hít thật sâu, nín thở để giữ hơi sau đó thở ra từ từ bằng đường miệng. Để mang đến hiệu quả thực hiện 10-15 nhịp/ phút
• Thiền hỗ trợ điều trị rối loạn thần kinh thực vật: Bên cạnh bài tập yoga, người bệnh ngồi thiền giúp tâm lý thoải mái dễ chịu, hơi thở ổn định, giảm căng thẳng mệt mỏi.

Ngoài ra bạn có thể áp dụng bài tập thể thao nhẹ nhàng tăng cường sức khỏe tinh thần thoải mái, như bơi lội, bóng rổ, bóng chuyền,…

Bị rối loạn thần kinh thực vật uống thuốc gì? Sử dụng bài thuốc dân gian

Sử dụng thảo dược dân gian giúp hỗ trợ điều trị rối loạn thần kinh thực vật được nhiều người bệnh tin tưởng sử dụng hiện nay. Bạn có thể sử dụng những thảo dược như:

• Hợp hoan bì (cây hạnh phúc): Bạn sử dụng vỏ của hợp hoan bì giúp tăng cường tuần hoàn máu, khí huyết lưu thông, giúp cho thần kinh thực vật hoạt động ổn định
• Mướp đắng: Mướp đắng hay còn gọi là khổ qua với tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh. Tuy nhiên phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiến ảnh, tránh ảnh hưởng sức khỏe của mẹ và bé.
• Trà xanh: Trà xanh giúp thanh lọc cơ thể, chống oxy hóa hiệu quả. Bạn sử dụng nguyên liệu này đun với nước sôi và sử dụng hằng ngày. Tuy nhiên không nên sử dụng khi đói và buổi tối

Lưu ý: Sử dụng thảo dược dân gian tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh và mang đến hiệu quả chậm.

Phương pháp điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng vật lý trị liệu

Hiện nay nhiều bệnh nhân lo lắng khi sử dụng thuốc chứa nhiều tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh. Chính vì vậy điều trị rối loạn thần kinh thực vật đang là xu hướng của thế kỷ 21, được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Người bệnh điều trị bằng vật lý trị liệu với phương pháp như:

Chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng phương pháp diện chẩn

Trong Diện Chẩn, thầy thuốc sẽ dựa vào các dấu hiệu trên khuôn mặt để đoán bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Sau đó tiến hành chữa bệnh bằng cách tác động lên Sinh Huyệt tương ứng với các bộ phận trên cơ thể để chữa bệnh.

So với các phương pháp chữa rối loạn thần kinh thực vật khác thì phương pháp diện chẩn được đánh giá là an toàn, tiết kiệm vì không phải sử dụng kim châm, máy điện châm, may quang châm, cũng không cần sử dụng thuốc điều trị. Thầy thuốc cũng không cần tốn sức xoa bóp, bấm huyệt.

Điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng phương pháp châm cứu

Châm cứu được áp dụng trong điều trị bệnh rối loạn thần kinh thực vật và mang lại hiệu quả cao hơn hẳn so với việc sử dụng các phương pháp Tây y. Châm cứu giúp chống oxy hóa trong điều trị bệnh và cản trở sự phát triển của bệnh tốt hơn.

Khi thực hiện châm cứu sẽ có sự tác động lên vùng não giúp cải thiện rõ rệt các triệu chứng do bệnh rối loạn thần kinh thực vật gây ra. Các vùng não trước đây bị bệnh ảnh hưởng đều trở nên hoạt động tốt hơn. Người bệnh sẽ không còn gặp phải các triệu chứng như khó nuốt, hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và giúp tay chân bớt run. Phương pháp châm cứu thực sự mang lại hiệu quả cao và góp phần giúp người bị bệnh hồi phục sức khỏe tốt hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thực hiện châm cứu theo đúng cách, phải do các bác sĩ chuyên khoa thực hiện mới mang lại hiệu quả cao.

Chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng phương pháp bấm huyệt

Bấm huyệt cũng là một phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc được ứng dụng nhiều trong điều trị rối loạn thần kinh thực vật. Muốn thực hiện phương pháp này đòi hỏi thầy thuốc phải có kỹ thuật nhận biết vị trí của các huyệt.

Khi chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng bấm huyệt, thầy thuốc sẽ tiến hành bấm các huyệt Bách hội, Phong trì, Hợp cốc, Ấn đường, Thái dương, Đầu duy, Suất cốc, Ế phong, Toản trúc, Tình minh, Địa thương, Dương bạch, Hạ quan, Quyền liêu. Day các huyệt Túc tam lý, Tam âm giao, Tâm du, Can du, Thận du, Tỳ du, Phế du.

Những lưu ý khi điều trị bệnh rối loạn thần kinh thực vật

Để quá trình bệnh điều trị hiệu quả nhất, bên cạnh lựa chọn đúng phương pháp điều trị, người bệnh cần lưu ý một số điều dưới đây:

• Bị rối loạn thần kinh thực vật nên ăn gì? Người bệnh có chế độ ăn uống khoa học, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh.
• Không sử dụng rượu bia, chất kích thích, đồ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, ảnh hưởng sức khỏe và quá trình điều trị bệnh
• Tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, không nên tự ý mua thuốc, kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau để sử dụng
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kích thích đến hệ thần kinh

Bài viết cung cấp những thông tin chi tiết nhất về rối loạn thần kinh thực vật. Người bệnh cần đi thăm khám, điều trị phương pháp phù hợp nhất, cùng với đó giữ tinh thần thoải mái, chế độ ăn dinh dưỡng tăng cường sức khỏe người bệnh.