Huyệt Độc Tỵ: Giải đáp vị trí, hướng dẫn châm cứu bấm huyệt đúng cách

Theo Y học cổ truyền, trong hệ thống huyệt đạo trên cơ thể huyệt Độc Tỵ giữ vai trò tác dụng trực tiếp đến khớp gối. Cụ thể huyệt có công dụng chữa bệnh như thế nào, vị trí và cách xác định huyệt ra sao, mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.

Những điều cần biết về huyệt Độc Tỵ

Huyệt còn được gọi là Độc Tỵ. Giải nghĩa theo tài liệu Đông Y thì “Tỵ” nghĩa là mũi, còn “Độc” nghĩa là trâu. Vì vị trí của huyệt nằm ở hõm hai bên tương tự như hai lỗ mũi của trâu (Theo Trung Y Cương Mục). Do đó mà huyệt có tên gọi là Độc Tỵ

Huyệt đạo này là huyệt thứ 35 của Vị kinh, có xuất xứ từ Thiên bản Du (thuộc Linh khu 2)

Khoa học giải phẫu như sau:

• Bên trong lớp biểu bì (da) là khe nằm giữa gân cơ căng cân đùi và cơ 4 đầu đùi, khe của khớp gối và ngoài bờ dưới xương bánh chè
• Thần kinh có nhiệm vụ vận động cơ là các nhánh dây thần kinh bờ mông trên và nhánh dây thần kinh đùi. Da tại vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L3.

Vị trí huyệt Độc Tỵ

Theo Đông y, xác định huyệt Độc Tỵ giống như “kim chỉ nam” trong quá trình điều trị bệnh. Có hai cách để xác định huyệt đạo này:

• Cách 1: Quan sát bằng mắt thường. Huyệt ở phần nối tiếp của xương bánh chè và đầu trên của xương chày, hõm phía ngoài bờ dưới xương đầu gối
• Cách 2: Dựa vào cử động. Khi ngồi với tư thế thoải mái, đầu gối co vuông góc với đùi thì đường gân và một chỗ lõm ở góc dưới phía ngoài của xương bánh chè sẽ xuất hiện. Ngay ngoài gân này chính là vị trí của huyệt Độc Tỵ

Tác dụng của huyệt Độc Tỵ

Xác định huyệt là cơ sở để chữa bệnh thì công dụng của huyệt chính là giá trị của huyệt đạo.

Công dụng của huyệt đạo

Huyệt Độc Tỵ giữ vai trò tác động trực tiếp đến khớp gối và các vị trí liên quan. Do đó mà huyệt này chuyên đặc trị các bệnh lý đau nhức và thoái hóa khớp gối, những phần mềm quanh khớp gối

Theo tài liệu Đông y cổ thì huyệt Độc Tỵ có công dụng hoạt lạc, sơ phong, khu lợi quan tiết và chỉ thống

Thông thường có 2 cách để ứng dụng huyệt để điều trị bệnh là bấm huyệt và châm cứu.

– Bấm huyệt là phương pháp thực hiện day ấn để tác động ngay tại vùng huyệt, cải thiện tình trạng đau nhức.

– Châm cứu là cách tác động sâu hơn vào vùng huyệt, cách châm huyệt như sau:

• Châm đầu kim hướng về phía trong giữa đầu gối, sâu khoảng 1 – 1,5 thốn, ôn cứu 5 – 10 phút, cứu 5 – 7 tháng.
• Ngoài ra, có thể châm kim luồn dưới gân giữa bánh chè thông sang phía trong của huyệt đạo Tất Nhân, hơ 5 – 10 phút hoặc cứu 3 mồi

(thốn: đơn vị đo độ dài trong y học, hay còn được gọi là tấc, là khoảng cách đốt giữa của ngón tay trỏ)

Hướng dẫn cách phối hợp huyệt Độc Tỵ để điều trị bệnh

Điểm đặc biệt của hệ thống huyệt đạo trên cơ thể là sự thương thông lẫn nhau giữa chúng. Vì thế mà chúng ta có thể kết hợp các huyệt với nhau để chữa các bệnh lý.

Đây là cách phối huyệt giữa kinh chính và một số huyệt thuộc kinh khác liên quan đến vùng bị bệnh. Đồng thời, dựa trên cơ sở tương thông kinh lạc, chúng ta còn có thể phối hợp huyệt ở các cơ quan khác

Tham khảo một số cách phối huyệt Độc Tỵ với các huyệt đạo khác:

• Phối huyệt Tất Quan (Đ.33) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ.34) + huyệt Túc Tam Lý (Vi.36): Chữa bệnh liên quan đến đầu gối.
• Phối huyệt Tất Quan (Tư Sinh Kinh) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ.34): Chữa đầu gối bị mất cảm giác
• (Theo Châm Cứu Học Thượng Hải) Phối huyệt Lương Khâu (Vi.34) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ.34): Chữa viêm khớp gối
• (Theo Châm Cứu Học Thượng Hải) Phối huyệt Tất Nhãn + huyệt Lương Khâu (Vi.34) + huyệt Uỷ Trung (Bq.40): Chữa viêm khớp gối
• Sở dĩ có thể phối hợp các huyệt đạo với nhau theo kinh vì hệ thống kinh lạc trên cơ thể con người giữ vai trò vận hành khí huyết lưu thông giúp thuyên giảm bệnh tình.

Đồng thời, xu hướng vận hành khí huyết ở các kinh lạc là điều chuyển kinh khí đến những vùng bị tổn thương để hồi phục. Do đó mà phương pháp phối hợp huyệt giúp tăng mức độ hiệu quả khi chữa bệnh.

Cách bấm huyệt chữa thoái hóa khớp gối

Trong cấu tạo của cơ thể, đầu gối ở vị trí trung tâm và giữ vai trò là cầu nối liên kết giữa xương bánh chè, xương đùi và xương cẳng chân giúp nâng đỡ trọng lượng của toàn bộ cơ thể

Vì nhiệm vụ này mà đầu gối rất dễ bị tổn thương, cộng với việc cử động thường xuyên nên lại khó hồi phục khi tổn thương. Trên thực tế, tình trạng đau nhức khớp gối xảy ra khá phổ biến, đặc biệt ở người lớn tuổi do sụn khớp không còn dồi dào, các dây thần kinh vận động yếu đi.

Ở lứa tuổi khác cũng thường hay gặp tình trạng này với một số nguyên nhân như sau: bệnh viêm khớp gối, chấn thương đầu gối do va đập, người bệnh gout, thoái hóa khớp gối,….

Huyệt Độc Tỵ có công dụng rất tốt trong việc chữa trị các bệnh liên quan đến khớp gối. Đặc biệt, huyệt nằm ngay tại khớp gối nên có khả năng khắc phục, kích thích hiệu quả các triệu chứng đau khớp gối.

Hướng dẫn cách bấm huyệt Độc Tỵ:

• Bước 1: Ngồi với tư thế chân vuông góc, xác định vị trí huyệt ở chỗ lõm bờ ngoài của bánh chè
• Bước 2: Dùng ngón cái hoặc ngón giữa day bấm từ nhẹ đến mạnh khoảng 1 đến 2 phút, có thể bấm đồng thời cả 2 bên gối. Hoặc day tròn theo chiều ngược với kim đồng hồ khoảng 1 đến 2 phút. Nên day nhiều ở khu vực đau nhiều

Có thể thấy, từ xa xưa bấm huyệt đã là phương pháp giảm đau rất hữu hiệu. Ngay cả khi Y học hiện đại phát triển thì vai trò của Đông y vẫn được đánh giá cao

Một số điều cần lưu ý khi bấm huyệt, châm cứu

Để quá trình điều trị bệnh hiệu quả, bạn đọc lưu ý một số điều sau đây khi châm cứu, bấm huyệt Độc Tỵ:

• Tuân theo chỉ định của bác sĩ khi châm cứu, bấm huyệt. Không đột ngột dừng, bỏ liệu trình vì điều này sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng và gây nhiều biến chứng nguy hiểm
• Không nên tự ý châm bấm huyệt tại nhà, bạn nên chọn cơ sở điều trị uy tín tin cậy cao.
• Đối với trường hợp thực hiện tại nhà, cần vệ sinh tay, khử trùng sạch sẽ. Tránh dùng lực quá mạnh khi thực hiện vì sẽ khiến da bị tổn thương
• Nếu thấy bệnh tình không thuyên giảm sau khi thực hiện, liên hệ ngay với thầy thuốc để tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục kịp thời
• Tránh tiếp xúc với gió khi thực hiện vì sẽ bị dính gió độc
• Khuyến khích kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đầy đủ dưỡng chất trong mỗi bữa ăn, ăn nhiều rau xanh và hoa quả
• Duy trì uống 2-2,5l nước mỗi ngày
• Hạn chế dùng rượu bia và chất kích thích trong quá trình châm bấm huyệt Độc Tỵ
• Giữ tinh thần thoải mái, không để stress, căng thẳng. nóng giận quá độ
• Tăng cường tập thể dục thể thao, rèn luyện thân thể khỏe mạnh

Qua bài viết trên, mong rằng bạn đọc đã nhận biết được vị trí, công dụng và phương pháp châm cứu, bấm huyệt Độc Tỵ để chữa các cơn đau ở khớp gối. Mặc dù phương pháp này được đánh giá là khá an toàn nhưng không khuyến khích bệnh nhân tự ý thực hiện tại nhà. Bạn nên tìm đến các cơ sở Đông y hoặc các cơ sở Y học cổ truyền uy tín, tin cậy để chuyên gia có chuyên môn và kỹ năng cao chữa trị bệnh với mức độ hiệu quả hơn.

Xem thêm:

• Bấm huyệt là gì? Công dụng, ưu nhược điểm của bấm huyệt
• Huyệt Đản trung nằm ở đâu? Ứng dụng chữa trị bệnh lý gì?