Huyệt Huyền Chung: Vị Trí, Lợi Ích Và Áp Dụng Trong YHCT

Huyệt Huyền Chung là một trong những huyệt vị quan trọng trong y học cổ truyền, đóng vai trò thiết yếu trong điều trị nhiều loại bệnh lý. Với vị trí đặc biệt và khả năng kích thích tuần hoàn khí huyết, huyệt đạo này được ứng dụng rộng rãi trong các phương pháp điều trị bằng châm cứu và bấm huyệt. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về công dụng, vị trí và cách sử dụng huyệt trong y học cổ truyền.

Huyệt Huyền Chung là gì?

Huyệt Huyền Chung, còn gọi là huyệt thứ 39 của kinh Đởm, có nguồn gốc tên gọi từ truyền thống xưa. Theo truyền thống cổ, trẻ em thường đeo vòng có chuông nhỏ bằng bạc ở cổ chân, nhằm mục đích tránh gió và ốm vặt. Âm thanh leng keng của chuông khi di chuyển đã trở thành biểu tượng cho tên gọi Huyền Chung.

Trong Y học cổ truyền, huyệt đạo Huyền Chung còn được biết đến với các tên khác như Tủy Hội và Tuyệt Cốt. Tên Tuyệt Cốt phản ánh đặc điểm của huyệt nằm ở đoạn cuối của xương, trong khi Tủy Hội chỉ sự kết hợp của huyệt này với các huyệt liên quan đến tủy.

Huyền Chung không chỉ là một điểm huyệt quan trọng trong kinh Đởm mà còn là huyệt lạc của ba kinh dương tại bàn chân, bao gồm Kinh Bàng Quang, Kinh Đởm và Kinh Vị.

Vị trí của huyệt Huyền Chung

Huyệt Huyền Chung có thể được xác định tương đối dễ dàng trên cơ thể. Nó nằm trên phần trên của mắt cá chân, dịch ra phía ngoài khoảng 3 thốn, giữa bờ sau của xương mác và cơ mác ngắn, gần với phần gân cơ.

Về mặt giải phẫu học, huyệt đạo này nằm ngay trên khe giữa cơ mác ngắn và bờ trước của xương mác. Dưới da, khu vực này được chi phối bởi nhánh của dây thần kinh cơ-da, điều khiển các cơ quanh khu vực. Ngoài ra, tiết đoạn thần kinh L5 cũng đảm nhiệm chức năng chi phối da tại vùng huyệt này.

Tác dụng của huyệt Huyền Chung

Huyệt Huyền Chung mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, dưới đây là các ứng dụng cụ thể của huyệt đạo này:

• Điều trị liệt chi dưới và đau nhức vùng cổ gáy: Huyệt giúp giảm đau và cải thiện tình trạng liệt ở chi dưới cũng như đau nhức ở cổ và gáy.
• Chữa các bệnh lý khớp gối và mô mềm xung quanh khớp: Huyệt có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm khớp gối và các vùng mô mềm quanh khớp, đồng thời giảm đau lưng và đau khớp gối.
• Giảm đau họng, điều trị bụng nóng và chảy máu mũi: Huyệt giúp giảm đau họng, làm mát bụng và kiểm soát chảy máu mũi.
• Chữa đau cẳng chân và nhức xương: Huyệt đạo Huyền Chung có hiệu quả trong việc giảm đau ở cẳng chân và các triệu chứng nhức xương sâu.

Cách day bấm và châm cứu huyệt Huyền Chung chữa bệnh

Do những tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe nên Huyền Chung huyệt được ứng dụng nhiều trong điều trị bệnh lý bằng cách bấm huyệt hoặc châm cứu.

Cách day bấm huyệt

Để thực hiện day bấm huyệt đúng cách và đạt hiệu quả tối ưu, bạn có thể làm theo các bước sau:

• Xác định huyệt: Xác định chính xác vị trí của huyệt đạoHuyền Chung, nằm ở phần trên của mắt cá chân, cách đầu mắt cá chân khoảng 3 thốn, giữa bờ sau của xương mác và cơ ngắn bên mác.
• Ấn và giữ: Sử dụng ngón tay trỏ hoặc ngón giữa ấn vào vị trí huyệt với lực vừa phải. Giữ ấn trong khoảng 1 phút để áp lực ổn định và cảm nhận sự kích thích ở huyệt.
• Xoa và massage: Sau khi ấn huyệt, xoa nhẹ nhàng lên vị trí huyệt và thực hiện massage quanh khu vực nếu có cảm giác đau nhức. Điều này sẽ giúp làm giảm sự khó chịu và thư giãn cơ.

Phương pháp châm cứu huyệt

Ngoài phương pháp xoa bóp và bấm huyệt, huyệt đạo này cũng có thể được điều trị bằng châm cứu, một phương pháp trị liệu truyền thống không sử dụng thuốc. Châm cứu tác động trực tiếp vào huyệt vị bằng cách sử dụng kim châm để đâm xuyên qua da, từ đó đả thông kinh lạc, giúp lưu thông khí huyết và cân bằng âm dương. Phương pháp này có thể cải thiện tình trạng sức khỏe và chữa trị một số bệnh lý.

• Châm kim vào huyệt: Sử dụng kim châm cứu châm thẳng vào huyệt đạo Huyền Chung với độ sâu khoảng 1 đến 1.5 thốn.
• Ôn cứu: Sau khi châm kim, ôn cứu (sử dụng nhiệt) trong khoảng 5 – 10 phút để kích thích huyệt.
• Tần suất điều trị: Thực hiện châm cứu từ 3 – 5 lần, tùy theo tình trạng bệnh lý và sức khỏe của bệnh nhân. Thầy thuốc sẽ điều chỉnh thời gian và phối hợp với các huyệt đạo khác nếu cần.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh nên thực hiện châm cứu dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc chuyên môn, tránh tự ý thực hiện tại nhà.

Phối hợp huyệt trị bệnh

Trong y học cổ truyền, việc phối hợp các huyệt vị là rất quan trọng để đạt hiệu quả điều trị cao nhất. Dưới đây là một số cách kết hợp huyệt vị trong điều trị các bệnh lý:

• Theo Châm Cứu Đại Thành: Kết hợp với huyệt Nội Đình để trị ngực bụng đầy trướng. Kết hợp với huyệt Cứu Tuyệt Cốt và Túc Tam Lý (mỗi huyệt 3 tráng) để ngừa trúng phong. Kết hợp với huyệt Công Tôn, Thân Mạch và Túc Tam Lý để điều trị chân yếu, không có lực.
• Theo Bách Chứng Phú: Kết hợp với huyệt Tam Âm Giao và Túc Tam Lý để trị cước khí.
• Theo sách Giáp Ất Kinh: Huyền Chung là huyệt Lạc của túc Tam Dương kinh, có tác dụng bổ dương khi kết hợp với huyệt Tam Âm Giao. Tam Âm Giao có công dụng nuôi dưỡng âm. Bổ huyệt Tam Âm Giao để trị âm hư. Bổ huyệt Tuyệt Cốt để tráng dương khi dương hư. Khi âm hư dương vượng, nên bổ huyệt Tam Âm Giao và tả huyệt Tuyệt Cốt.
• Theo Ngọc Long Ca: Kết hợp với huyệt Phong Trì để trị còi xương.
• Theo Châm Cứu Tu Anh: Kết hợp với huyệt Đại Côn và Thái Xung để trị sán khí.
• Theo Thiên Tinh Bí Quyết: Kết hợp với huyệt Điều Khẩu và Xung Dương để trị chứng chân đi.
• Theo Châm Cứu Học Thượng Hải: Kết hợp với huyệt Hiệp Khê và Phong Trì để trị đau nửa đầu.
• Theo Châm Cứu Học Giản Biên: Kết hợp với huyệt Hoàn Khiêu, Phong Thị, Thận Du, Túc Tam Lý và Ủy Trung để trị nửa người bị liệt do trúng phong. Kết hợp với huyệt Hậu Khê và Thiên Trụ để trị cổ vẹo.

Bài viết này đã cung cấp cho bạn đọc một cái nhìn toàn diện về huyệt Huyền Chung, từ vị trí, công dụng đến cách sử dụng hiệu quả trong y học cổ truyền. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng huyệt có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp cải thiện tuần hoàn khí huyết và giảm các triệu chứng bệnh lý. Hãy áp dụng ngay những kiến thức này để nâng cao sức khỏe của bạn thông qua các phương pháp châm cứu và bấm huyệt.