Huyệt Côn Lôn: Vị Trí, Công Dụng Và Cách Châm Cứu, Bấm Huyệt

Huyệt Côn Lôn được đặt tên theo ngọn núi nổi tiếng ở Trung Quốc. Là một trong những huyệt đạo thuộc Bàng Quang Kinh, huyệt này có tác dụng điều trị liệt chi dưới, đau thần kinh tọa và giúp giải quyết tình trạng nhau thai không xuống. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách xác định vị trí, tác dụng và hướng dẫn châm cứu, bấm huyệt.

Tổng quan về huyệt Côn Lôn

Huyệt đạo Côn Lôn xuất phát từ thiên bản du, là huyệt thứ 60 của kinh Bàng Quang và thuộc hành hỏa trong ngũ hành. Tên của huyệt này bắt nguồn từ vị trí của nó ở gót chân, nơi có hình dáng giống ngọn núi Côn Lôn. Côn Lôn còn được biết đến với các tên gọi khác như huyệt Côn Luân, huyệt Hạ Côn Luân và huyệt hạ Côn Lôn.

Xác định vị trí huyệt

Để xác định vị trí huyệt Côn Lôn một cách chính xác, bạn có thể thực hiện theo một trong hai phương pháp dưới đây:

Cách 1: Tìm giao điểm giữa bờ ngoài của gót chân và đường thẳng kéo dài từ mắt cá chân xuống, đây là giao điểm của huyệt đạo Côn Lôn.

Cách 2: Xác định điểm lõm giữa đỉnh mắt cá chân và bờ ngoài gót chân. Điểm lõm này chính là huyệt.

Khi giải phẫu vị trí của huyệt, chúng ta sẽ thấy những đặc điểm sau:

• Dưới da huyệt: Là khe giữa gân cơ mác bên dài và gân cơ mác bên ngắn ở phía trước gân gót chân, nằm sau đầu dưới của xương chày.
• Thần kinh vận động cơ: Nhánh của dây thần kinh chày sau và dây thần kinh cơ – da.
• Tiết đoạn thần kinh: Được chi phối bởi S2 và L5.

Công dụng của Côn Lôn huyệt trong chữa bệnh

Huyệt đạo này từ lâu đã được y học cổ truyền đánh giá cao nhờ vai trò quan trọng trong việc điều trị nhiều loại bệnh. Huyệt này có khả năng thông lạc, hóa thấp, bổ thận, khu phong, giúp giải quyết các vấn đề về huyết trệ. Nhờ đó, châm cứu và bấm huyệt tại huyệt Côn Lôn thường được áp dụng để chữa các bệnh sau:

• Công dụng tại chỗ: Giúp giảm sưng và đau ở khớp cổ chân.
• Công dụng toàn thân: Hỗ trợ trong việc điều trị đẻ khó, phụ nữ sót rau, và trẻ em bị kinh giật.
• Công dụng theo Kinh: Chữa các chứng đau lưng, đau thần kinh hông, cứng cổ gáy, hoa mắt, đau đầu, chảy máu mũi và đau thắt lưng.

Tác dụng kết hợp của các huyệt đạo

Khi kết hợp cùng các huyệt đạo khác trên cơ thể sẽ giúp điều trị được nhiều bệnh lý hơn, cụ thể các phối huyệt như sau:

• Kết hợp với huyệt Khúc Tuyền, Phi Dương, Thông Lý, Thiếu Trạch, và Tiền Cốc: Chữa đau đầu, choáng váng.
• Phối hợp với huyệt Ủy Trung: Chữa đau thắt lưng lan đến vai.
• Kết hợp với huyệt Thái Khê và Dương Khê: Điều trị mắt sưng đỏ.
• Phối với huyệt Thái Xung, Chương Môn, Thông Lý, và Ủy Trung: Chữa lưng đau và sưng.
• Phối hợp với huyệt Thái Khê và Thái Xung: Chữa phù thế âm ở trẻ nhỏ.
• Kết hợp với huyệt Lăng Tuyền, Thần Môn, và Túc Lâm Khấp: Điều trị hen suyễn ở trẻ nhỏ.
• Phối với huyệt Chiếu Hải, Khâu Khư, và Thương Khâu: Chữa đau nhức gót chân.
• Kết hợp với huyệt Hợp Cốc và Phục Lưu: Điều trị đau hai bên xương sống, khó co duỗi.
• Phối hợp với huyệt Dương Cốc và Uyển Cốt: Chữa co quắp năm ngón tay.
• Kết hợp với huyệt Chi Câu, Dương Lăng Tuyền, Nhân Trung, Thúc Cốt, Ủy Trung, và Xích Trạch: Chữa chấn thương ở lưng.
• Phối với huyệt Thái Khê và Thân Mạch: Điều trị chân bị sưng phù.
• Kết hợp với huyệt Khâu Khư và Tuyệt Cốt: Chữa đau mắt cá chân.
• Phối với huyệt Thừa Sơn: Điều trị hoa mắt.
• Kết hợp với huyệt Hợp Cốc, Phong Thị, Thủ Tam Lý, Quan Nguyên, và Đơn Điền: Chữa rối loạn thần kinh, tay chân co tê, triệu chứng trúng phong.
• Phối với huyệt Chí Âm, Thông Cốc, Thúc Cốt, và Ủy Trung: Chữa lở ngứa do mụn nhọt.
• Kết hợp với huyệt Dương Lăng Tuyền, Hoàn Khiêu, Hợp Cốc, Khúc Trì, Kiên Ngung, Phong Thị, Túc Tam Lý, và Tuyệt Cốt: Chữa trúng phong, không nói được.
• Phối với huyệt Giải Khê, Hãm Cốc, và Túc Lâm Khấp: Chữa mềm yếu chân tay.
• Kết hợp với huyệt Bộc Tham: Chữa cổ họng sưng đau.

Những phương pháp trên giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Cách châm cứu và bấm huyệt Côn Lôn

Hiện nay, có hai phương pháp chính để tác động lên huyệt  nhằm phát huy công năng trị bệnh là châm cứu và bấm huyệt, cụ thể như sau:

Phương pháp bấm huyệt

Phương pháp này phổ biến hơn vì kỹ thuật đơn giản, không cần dụng cụ cầu kỳ, người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà mà vẫn đảm bảo hiệu quả và an toàn. Các bước thực hiện như sau:

• Xác định vị trí huyệt.
• Bấm huyệt: Dùng ngón tay cái ấn mạnh vào huyệt, sau đó day theo chiều kim đồng hồ trong 2 – 3 phút.
• Kết hợp xoa bóp: Miết ngón tay từ cẳng chân tới gót chân, sau đó dùng cả hai tay bóp gót chân để thúc đẩy và điều hòa khí huyết lưu thông.

Phương pháp châm cứu

Phương pháp châm cứu đòi hỏi kỹ thuật cao để tránh các sai sót như châm kim quá sâu, quá nông, sai hướng hoặc quá thời gian. Điều này có thể dẫn đến tai biến ảnh hưởng sức khỏe và tính mạng. Do đó, người bệnh nên thực hiện châm cứu tại các phòng khám Đông y uy tín. Các bước thực hiện như sau:

• Xác định vị trí huyệt.
• Thực hiện châm cứu: Dùng kim châm thẳng vào huyệt với độ sâu từ 0.3 – 0.5 thốn, mũi kim hướng vào trong. Sau đó cứu trong 5 – 10 phút.

Những phương pháp này giúp khai mở công năng của huyệt đạo Côn Lôn, hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả và đảm bảo sức khỏe.

Lưu ý khi tác động lên huyệt

Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe. Người thực hiện cần lưu ý để đảm bảo việc trị bệnh hiệu quả và an toàn nhất:

• Tuyệt đối không châm cứu hay bấm huyệt lên vùng da đang bị tổn thương, nhiễm trùng hoặc chảy máu.
• Đảm bảo các yếu tố vệ sinh như rửa sạch chân tay, vùng da huyệt và sát trùng kim châm cứu để tránh vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.
• Thả lỏng cơ thể và tinh thần trong quá trình châm cứu, bấm huyệt để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Trước khi thực hiện châm cứu hoặc bấm huyệt, người bệnh không nên ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Tránh hút thuốc, uống rượu hoặc bia trong giai đoạn điều trị để không làm giảm hiệu quả của liệu pháp.
• Không tự ý phối huyệt tại nhà, mặc dù các công thức phối huyệt đã được ghi chép rõ ràng, nhưng thầy thuốc sẽ linh hoạt điều chỉnh huyệt tùy vào thể trạng và mức độ bệnh.
• Chữa bệnh theo phương pháp y học cổ truyền không mang lại hiệu quả tức thì mà cần thời gian để phát huy tác dụng. Thông thường, từ 2 – 3 tuần các triệu chứng bệnh sẽ cải thiện. Vì vậy, người bệnh cần kiên trì và thực hiện đúng theo lộ trình mà thầy thuốc đưa ra.

Huyệt Côn Lôn là một huyệt vị quan trọng trên cơ thể con người và có tác dụng chữa trị nhiều bệnh lý. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về huyệt này và biết cách tác động để chăm sóc sức khỏe của mình tốt nhất.